piątek, 30 października 2015

Modernizacja pancernika Jan III Sobieski



Swego czasu dyskutowaliśmy o daleko posuniętej modernizacji predrednota Jan III Sobieski. Poniżej prezentuję tę jednostkę po dość głębokiej przebudowie. Jej priorytetem była prędkość – kluczowa z punktu widzenia możliwości współdziałania tego pancernika z drednotami typu Kazimierz Wielki. W tym celu wymieniono całkowicie napęd okrętu – stare maszyny parowe i kotły zastąpiły turbiny parowe i nowe kotły opalane w 25 % paliwem płynnym (w poprzednim wcieleniu okrętu było to tylko 10% ). Widoczną na zewnątrz oznaką wymiany układu napędowego są nowe kominy i  nawiewniki nowego typu. Nowocześniejsze maszyny pozwoliły osiągną nieco większy zasięg – teraz jest to 6500  Mm/13 w. (poprzednio 5270 Mm/11 w.)
Ponadto wydłużono kadłub w części dziobowej o ponad 3 m, co dało współczynnik długości do szerokości 6,01 (w stosunku do pierwotnego  5,86). Jak wiadomo, większe wydłużenie sprzyja osiąganiu wyższych prędkości. Współczynnik 6,01 nie jest wprawdzie oszałamiający, ale więcej się nie dało osiągnąć beż ekstremalnie radykalnych kroków typu rozcinanie wpół kadłuba i dostawianie nowej sekcji. Ostatecznie, dzięki wymianie napędu i wydłużeniu kadłuba udało się uzyskać prędkość ponad 25 w., co zapewnia możliwość pływania w jednym zespole z młodszymi pancernikami.
Zmianom uległo też uzbrojenie – wieże z działami 152 mm zostały zastąpione przez kazamaty, przy czym spadła ilość dział o 2 – po prostu w nadbudówce brakło już miejsca na dodatkową parę kazamat. Powrót do teoretycznie  mniej perspektywicznego rozwiązania był podyktowany pewną wadliwością dotychczasowych wież – były ciasne co powodowało trudności w obsłudze dział i zmniejszenie szybkostrzelności  Usunięto wszystkie działa 75 mm z kazamat kadłuba, a  same kazamaty zaślepiono (w przypadku sztormowej pogody ich użycie i tak było problematyczne). Część tych dział (w liczbie 12) została przeniesiona na nadbudówki. Niestety nie udało się rozmieścić tam odpowiedniej liczby dział 102 mm, z kolei mieszanka dział 75 mm i 102 mm ostatecznie została uznana za zbyt niepraktyczną (dwa dość zbliżone do siebie kalibry).   
Wreszcie, okręt wyposażono w nowoczesny, zakupiony za granicą system kierowania ogniem.  Na maszcie dziobowym zamontowano zakryte stanowisko kierowania ogniem, a sam maszt, by udźwignąć zwiększone obciążenie, z palowego stał się trójnożny. dzięki temu okręt zyskał, jak sądzę, bardziej nowoczesny i efektowny wygląd. 
Ostatecznie, mimo takich sugestii, nie zdecydowałem się na modyfikacje uzbrojenia głównego. Jak już wspominałem, budowa dział jest tym, co przez swą pracochłonność i czasochłonność najbardziej ogranicza budowę ciężkich okrętów artyleryjskich. A w planach mamy budowę do 1914 r. jeszcze 2 lub nawet 3 dużych okrętów. W tej sytuacji uznano, że nie można angażować naszego potencjału przemysłowego w modernizację starego okrętu w stopniu który mógłby rzutować na tempo budowy nowych jednostek.  Zresztą te „stare” działa nie są takie znów złe. Działo 274 L/40 wz. 1896 strzela 263-kg pociskami z prędkością wylotową 815 m/s i szybkostrzelnością 3 strz./min. Dla porównania, niemieckie działa 280 mm L/45 i L/50 strzelały pociskami 302-kg z prędkością wylotową odpowiednio 855 lub 880 m/s – były więc faktycznie mocniejsze, ale różnica nie jest dramatyczna. 




Jan III Sobieski, polish battleship laid down 1901 (Engine 1912)

Displacement:
    11 995 t light; 12 564 t standard; 13 970 t normal; 15 095 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    435,47 ft / 434,97 ft x 72,38 ft x 26,64 ft (normal load)
    132,73 m / 132,58 m x 22,06 m  x 8,12 m

Armament:
      6 - 10,79" / 274 mm guns (3x2 guns), 627,65lbs / 284,70kg shells, 1896 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, majority forward
      10 - 5,98" / 152 mm guns in single mounts, 107,15lbs / 48,60kg shells, 1891 Model
      Quick firing guns in casemate mounts
      on side, all amidships
      12 - 2,95" / 75,0 mm guns in single mounts, 12,87lbs / 5,84kg shells, 1891 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, all amidships, all raised mounts - superfiring
    Weight of broadside 4 992 lbs / 2 264 kg
    Shells per gun, main battery: 100
    4 - 18,0" / 457 mm submerged torpedo tubes

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    9,65" / 245 mm    239,73 ft / 73,07 m    9,28 ft / 2,83 m
    Ends:    4,33" / 110 mm    108,20 ft / 32,98 m    9,28 ft / 2,83 m
      87,04 ft / 26,53 m Unarmoured ends
    Upper:    7,99" / 203 mm    113,88 ft / 34,71 m    5,64 ft / 1,72 m
      Main Belt covers 85% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    9,65" / 245 mm    7,01" / 178 mm        9,65" / 245 mm
    2nd:    7,01" / 178 mm          -                  -

   - Armour deck: 2,48" / 63 mm, Conning tower: 12,01" / 305 mm

Machinery:
    Coal and oil fired boilers, steam turbines,
    Geared drive, 2 shafts, 52 803 shp / 39 391 Kw = 25,50 kts
    Range 6 500nm at 13,00 kts
    Bunker at max displacement = 2 530 tons (75% coal)

Complement:
    642 - 835

Cost:
    £1,260 million / $5,041 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 624 tons, 4,5%
    Armour: 3 851 tons, 27,6%
       - Belts: 1 447 tons, 10,4%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 1 214 tons, 8,7%
       - Armour Deck: 1 040 tons, 7,4%
       - Conning Tower: 150 tons, 1,1%
    Machinery: 2 259 tons, 16,2%
    Hull, fittings & equipment: 5 260 tons, 37,7%
    Fuel, ammunition & stores: 1 975 tons, 14,1%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      14 936 lbs / 6 775 Kg = 23,8 x 10,8 " / 274 mm shells or 2,0 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,14
    Metacentric height 3,9 ft / 1,2 m
    Roll period: 15,3 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 42 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,45
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 0,72

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,583
    Length to Beam Ratio: 6,01 : 1
    'Natural speed' for length: 20,86 kts
    Power going to wave formation at top speed: 63 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees
    Stern overhang: 0,49 ft / 0,15 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        20,93 ft / 6,38 m
       - Forecastle (19%):    18,44 ft / 5,62 m
       - Mid (50%):        16,96 ft / 5,17 m
       - Quarterdeck (15%):    17,95 ft / 5,47 m
       - Stern:        18,44 ft / 5,62 m
       - Average freeboard:    18,02 ft / 5,49 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 90,5%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 118,1%
    Waterplane Area: 22 661 Square feet or 2 105 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 105%
    Structure weight / hull surface area: 154 lbs/sq ft or 753 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 1,09
        - Longitudinal: 2,76
        - Overall: 1,20
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is adequate
    Room for accommodation and workspaces is adequate
    Poor seaboat, wet and uncomfortable, reduced performance in heavy weather

środa, 28 października 2015

Eksperymentalny kuter torpedowy



Nasza flota nie ustaje w próbach stworzenia szybkiego przybrzeżnego okrętu torpedowego. Tym razem jest to eksperymentalny kuter torpedowy napędzany silnikiem spalinowym. Uzbrojony jest w 1 torpedę kal. 457 mm. Uzbrojenia strzeleckiego brak, na tak małym kadłubie brakło już na nie miejsca. Silnik o mocy 314 KM pozwolił uzyskać prędkości 30,6 w. Tu muszę się przyznać – dokonałem korekty „w górę” prędkości wyliczonej przez springsharpa. Motywuję to tym, że program liczy prędkości dla pływania wypornościowego, typowego dla większych jednostek. Przy pływaniu tak małej jednostki z pełną prędkością kadłub w dużej mierze wynurza się z wody, przez co opory są radykalnie mniejsze.  Dlatego prędkość wynikającą wprost z symulacji skorygowałem o współczynnik 1,75. Zbliżony współczynnik wyszedł mi kiedyś z symulacji w programie autentycznego niemieckiego schnellboota. Oczywiście, ten współczynnik korygujący jest jak najbardziej do podyskutowania:) 



Moskit, polish motor torpedo boat laid down 1912

Displacement:
    8 t light; 8 t standard; 9 t normal; 10 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    47,31 ft / 46,78 ft x 7,87 ft x 2,89 ft (normal load)
    14,42 m / 14,26 m x 2,40 m  x 0,88 m
    1 - 18,0" / 457 mm above water torpedoes

Machinery:
    Petrol Internal combustion motors,
    Direct drive, 1 shaft, 314 shp / 234 Kw = 30,60 kts
    Range 150nm at 17,00 kts
    Bunker at max displacement = 2 tons
      Caution: Delicate, lightweight machinery

Complement:
    2 - 3

Cost:
    £0,001 million / $0,004 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 0 tons, 0,0%
    Machinery: 5 tons, 54,5%
    Hull, fittings & equipment: 2 tons, 18,3%
    Fuel, ammunition & stores: 1 tons, 16,2%
    Miscellaneous weights: 1 tons, 11,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      1 lbs / 0 Kg = 0,0 x 6 " / 152 mm shells or 0,0 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,15
    Metacentric height 0,1 ft / 0,0 m
    Roll period: 8,7 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 5 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,00
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 0,01

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,300
    Length to Beam Ratio: 5,94 : 1
    'Natural speed' for length: 6,84 kts
    Power going to wave formation at top speed: 81 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 10,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        2,99 ft / 0,91 m
       - Forecastle (20%):    2,99 ft / 0,91 m
       - Mid (50%):        0,00 ft / 0,00 m
       - Quarterdeck (15%):    0,00 ft / 0,00 m
       - Stern:        0,00 ft / 0,00 m
       - Average freeboard:    1,04 ft / 0,32 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 187,9%
        - Above water (accommodation/working, high = better): -5,5%
    Waterplane Area: 226 Square feet or 21 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 35%
    Structure weight / hull surface area: 6 lbs/sq ft or 27 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,47
        - Longitudinal: 1,10
        - Overall: 0,51
    Caution: Hull subject to strain in open-sea
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is cramped
    Room for accommodation and workspaces is extremely poor
    Ship has quick, lively roll, not a steady gun platform
    Caution: Lacks seaworthiness - very limited seakeeping ability

poniedziałek, 26 października 2015

Podsumowanie 1911 r.



Najwyższy czas na podsumowanie 1911 r., i tak nieco spóźnione, bo prezentowałem już okręty z 1912 r.
Pierwsze, o czym chcę poinformować, to że nastąpiła zmiana w dowództwie floty – zmarłego szefa sztabu wiceadm. Szczęsnowicza zastąpił wiceadm. Stefan Wojewódzki (1859-1937, brat dowódcy z wojny z Japonią Piotra Wojewódzkiego).
Ponadto, wzmocniono artylerię nadbrzeżną. Bateria Kurlandia w Małym Irbenie otrzymała dodatkowe 4 działa szybkostrzelne 120 mm L/45 (dotychczas znajdowały się tam jedynie monstrualne armaty kal. 432 mm pochodzące jeszcze z lat 80-tych XIX w). Nowe działa szybkostrzelne mają pełnić głównie rolę przeciwdesantową, bowiem w razie wojny można się spodziewać jakiegoś ataku na tę strategicznie położoną pozycję, blokującą wejście do Zat. Ryskiej.
Rozmieszczono także „nowe” działa w koloniach. Od 1900 r. w magazynach znajdowało się 8 armat kal. 229 mm L/35, wz. 1877, zdjętych ze złomowanego pancernika obrony wybrzeża Kazimierz Wielki (wod. 1868). Armaty te, w których oryginalnie stosowano proch brązowy, po zastosowaniu prochu bezdymnego i „lekkich’ pocisków 127 kg, osiągały prędkość wylotową 709 m/s i zasięg rzędu 11 km. Wadą była niska szybkostrzelność, wynosząca 1 strzał na 3 minuty. Zakładam jednak, że przy zmodyfikowanych lawetach i  usprawnionym dostarczaniu pocisków do działa parametr ten da się nieco poprawić.  Spośród 8 dział tego typu, 4 rozmieszczono w Togo (po 2 szt. wzmocniły baterie Aneho i Wiedeń), a 4 w Nowej Kurlandii (wszystkie w baterii Piotr Wiesiołowski, gdzie zastąpiły te samą liczbę dotychczasowych dział kal. 229 mm L/20 wz. 1867.  
Do stoczni poszedł krążownik pancerny Piast  (wod. 1894) celem wymiany zużytych kotłów. Ruszyła też akcja wymiany kotłów na torpedowcach. Asumptem do niej był wypadek torpedowca Gorliwy (niezbyt starego, bo z 1901 r.), na którym eksplodował kocioł, wskutek czego okręt osiadł na dnie basenu portowego w Połądze. Po wydobyciu jednostki uznano, że uszkodzenia są zbyt duże by opłacał się remont i zdecydowano o jej złomowaniu. W 1911 r. zdążono wymienić kotły na 5 torpedowcach typu Ukleja z lat 1885-1886 (Tołpyga, Kalmar, Foka, Uchatka i Morświn). 2 pozostałe jednostki tego typu (Ukleja i  Finwal) uznano za zbyt zużyte i posłano na złom. Oprócz tego złomowano torpedowiec Łosoś z 1884 r. (ostatni z typu Orka). Ponadto okręt szkolny Strzybóg (ex-korweta z 1877 r. przebudowywany w 1892 r. i 1897 r.) zredukowano do roli hulka mieszkalnego. Funkcje szkolne wciąż wypełniają żaglowiec Polonia, krążownik szkolny Gryf oraz szkolny okręt artyleryjski Zygmunt August.
Ostatnim faktem godnym wspomnienia jest kontynuowanie budowy twierdzy w Połądze.  W ciągu roku ukończono nowy fort Butynga, wchodzący w skład południowo-wschodniego pierścienia fortów.

sobota, 24 października 2015

Mały tankowiec-bunkierka



Dziś prezentuję mały zbiornikowiec przeznaczony do współdziałania z okrętem-bazą torpedowców i okrętów podwodnych Generał-Admirał Nowosilski http://springsharp.blogspot.com/2015/09/okret-baza.html
Jednostka ta powstała, gdyż pojawiły się głosy kwestionujące ilość miejsca na okręcie-bazie. Wydaje się, że stosunkowo najłatwiej przenieść na inną jednostkę funkcję zaopatrzenia obsługiwanych okrętów w paliwo. Stąd właśnie niniejszy tankowiec. Ideę jednostki jako pierwszy wysunął kol. ŁK, mam nadzieję że moje wykonanie zadowoli go jako pomysłodawcę :)  




Augustów, polish replenishment oiler laid down 1912

Displacement:
    2 263 t light; 2 314 t standard; 2 500 t normal; 2 649 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    204,33 ft / 202,33 ft x 45,21 ft x 16,24 ft (normal load)
    62,28 m / 61,67 m x 13,78 m  x 4,95 m

Armament:
      2 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1908 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on centreline ends, evenly spread
    Weight of broadside 3 lbs / 1 kg
    Shells per gun, main battery: 700

Armour:
   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    0,71" / 18 mm          -                  -

Machinery:
    Oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,
    Geared drive, 1 shaft, 2 292 ihp / 1 710 Kw = 14,00 kts
    Range 6 500nm at 9,00 kts
    Bunker at max displacement = 335 tons

Complement:
    35 - 46

Cost:
    £0,099 million / $0,395 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 0 tons, 0,0%
    Armour: 1 tons, 0,0%
       - Belts: 0 tons, 0,0%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 1 tons, 0,0%
       - Armour Deck: 0 tons, 0,0%
       - Conning Tower: 0 tons, 0,0%
    Machinery: 138 tons, 5,5%
    Hull, fittings & equipment: 493 tons, 19,7%
    Fuel, ammunition & stores: 237 tons, 9,5%
    Miscellaneous weights: 1 630 tons, 65,2%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      1 474 lbs / 669 Kg = 953,8 x 1,5 " / 37 mm shells or 0,5 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 0,89
    Metacentric height 1,2 ft / 0,4 m
    Roll period: 17,5 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 50 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,00
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,44

Hull form characteristics:
    Hull has raised forecastle, rise aft of midbreak
    Block coefficient: 0,589
    Length to Beam Ratio: 4,48 : 1
    'Natural speed' for length: 14,22 kts
    Power going to wave formation at top speed: 54 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 35
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees
    Stern overhang: 2,00 ft / 0,61 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        12,50 ft / 3,81 m
       - Forecastle (13%):    11,45 ft / 3,49 m (8,46 ft / 2,58 m aft of break)
       - Mid (57%):        8,46 ft / 2,58 m (11,45 ft / 3,49 m aft of break)
       - Quarterdeck (15%):    11,45 ft / 3,49 m
       - Stern:        11,45 ft / 3,49 m
       - Average freeboard:    10,20 ft / 3,11 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 89,3%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 67,4%
    Waterplane Area: 6 465 Square feet or 601 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 131%
    Structure weight / hull surface area: 51 lbs/sq ft or 250 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,89
        - Longitudinal: 2,86
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is adequate
    Room for accommodation and workspaces is cramped
    Good seaboat, rides out heavy weather easily