Budżetowy pancernik eskortowy

 Poniższy projekt pancernika powstał w bliżej nieznanych okolicznościach w 1934 r., za sprawą kmdr Bernarda Acwortha. Jednostka prezentuje sobą dość anachroniczny typ okrętu jak na lata 30-te XX w. i chyba tylko dla niepoznaki został przez autora koncepcji nazwany „battleship of tomorrow”. Jest to bowiem okręt wielkości predrednota, posiadający kotły opalane węglem oraz rozwijający prędkość 17,5 w. Uzbrojenie stanowi 6 dział 343 mm w trzech wieżach (być może, w zamyśle twórcy, pochodzących ze złomowanych pierwszowojennych drednotów), uzupełnionych prze 4 działa 120 mm, bez żadnej artylerii plot. (!) Z pewnością okręt stanowi odbicie oryginalnych, i co tu ukrywać – dość wstecznych poglądów autora na kształt postulowanych przezeń okrętów dla Royal Navy. Otóż, uważał on, że okręty powinny być raczej zasilane węglem a nie paliwem płynnym, a radio ma dla marynarki wojennej wątpliwą użyteczność i nie powinno  być instalowane na wszystkich okrętach (!). Na opancerzenie pancernika miał składać się 305 mm  pas burtowy i 76 mm pokład pancerny. W raporcie jest jedynie 38 mm co należy interpretować jako wartość średnią, np. 76 mm ponad cytadelą i brak opancerzenia poziomego poza nią (program niestety nie umożliwia w żaden sposób niuansować  grubości  pancerza pokładowego, w związku z czym tak obchodzę to ograniczenie).
Dość długo zastanawiałem się, po co taki okręt zaprojektowano i jaka mogła by być jego rola i jedno co mi przyszło do głowy, to funkcja taniego pancernika eskortowego. W tej roli, okręt taki miałby szansę się sprawdzić. Kilka takich jednostek w połączeniu z wprowadzeniem od początku wojny systemu konwojowego mogło by zabezpieczyć komunikację nawodną wysp brytyjskich przed jakimikolwiek nawodnymi rajderami. Oczywiście, pojedynku artyleryjskiego z takim Scharnhorstem czy później - Bismarckiem ten okręt by nie wygrał, ale przecież nie chodzi o to. Wystarczy bowiem sama obecność okrętu z ciężkimi działami, by korsarz był zmuszony odstąpić od ataku, w obawie przed uszkodzeniami których nie będzie miał jak naprawić.
ps. jako że nie podzielam w pełni poglądów pana Acwortha, okręt w mojej wersji otrzymał jednak radio i artylerię plot;)

Bellerophon, british escort battleship laid down 1935 (Engine 1936)

Displacement:
    11 452 t light; 12 023 t standard; 12 603 t normal; 13 066 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    453,28 ft / 450,33 ft x 72,01 ft x 23,00 ft (normal load)
    138,16 m / 137,26 m x 21,95 m  x 7,01 m

Armament:
      6 - 13,50" / 343 mm guns (3x2 guns), 1 231,26lbs / 558,49kg shells, 1909 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, majority forward, 2 raised mounts - superfiring
      Main guns limited to end-on fire
      4 - 4,72" / 120 mm guns in single mounts, 52,72lbs / 23,91kg shells, 1928 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, all amidships, all raised mounts - superfiring
      8 - 1,57" / 40,0 mm guns (2x4 guns), 1,95lbs / 0,88kg shells, 1923 Model
      Anti-aircraft guns in deck mounts
      on side, all forward, all raised mounts - superfiring
    Weight of broadside 7 614 lbs / 3 454 kg
    Shells per gun, main battery: 75

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    12,0" / 305 mm    258,99 ft / 78,94 m    9,71 ft / 2,96 m
    Ends:    Unarmoured
      Main Belt covers 88% of normal length

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    11,0" / 279 mm    11,0" / 279 mm        12,0" / 305 mm
    2nd:    1,85" / 47 mm    0,98" / 25 mm              -

   - Armour deck: 1,50" / 38 mm (3,0" / 76 mm over amidships), Conning tower: 10,98" / 279 mm

Machinery:
    Coal fired boilers, steam turbines,
    Geared drive, 2 shafts, 11 090 shp / 8 273 Kw = 17,50 kts
    Range 7 075nm at 10,00 kts
    Bunker at max displacement = 1 043 tons (100% coal)

Complement:
    594 - 773

Cost:
    £6,355 million / $25,418 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 952 tons, 7,6%
    Armour: 4 083 tons, 32,4%
       - Belts: 1 364 tons, 10,8%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 1 940 tons, 15,4%
       - Armour Deck: 651 tons, 5,2%
       - Conning Tower: 128 tons, 1,0%
    Machinery: 342 tons, 2,7%
    Hull, fittings & equipment: 6 075 tons, 48,2%
    Fuel, ammunition & stores: 1 151 tons, 9,1%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      20 225 lbs / 9 174 Kg = 16,4 x 13,5 " / 343 mm shells or 2,9 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,00
    Metacentric height 3,1 ft / 0,9 m
    Roll period: 17,3 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 45 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 1,28
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,52

Hull form characteristics:
    Hull has rise forward of midbreak
    Block coefficient: 0,591
    Length to Beam Ratio: 6,25 : 1
    'Natural speed' for length: 21,22 kts
    Power going to wave formation at top speed: 41 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 26
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 6,00 degrees
    Stern overhang: 0,49 ft / 0,15 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        23,43 ft / 7,14 m
       - Forecastle (23%):    21,46 ft / 6,54 m
       - Mid (70%):        21,46 ft / 6,54 m (13,98 ft / 4,26 m aft of break)
       - Quarterdeck (21%):    14,47 ft / 4,41 m
       - Stern:        15,94 ft / 4,86 m
       - Average freeboard:    19,67 ft / 6,00 m

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 64,9%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 152,9%
    Waterplane Area: 23 529 Square feet or 2 186 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 102%
    Structure weight / hull surface area: 174 lbs/sq ft or 851 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,90
        - Longitudinal: 2,61
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is excellent
    Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Pancernik z wieżami czterodziałowymi

 Asumptem do opracowania poniższej jednostki stały się informacje o pracach prowadzonych  przez Rosjan na początku XX w., zmierzających do stworzenia 4-działowej wieży z 12-calówkami. Ostatecznie, wskutek spodziewanych komplikacji i możliwej awaryjności, rozwiązania tego wówczas nie zastosowano. Ale wpisuje się ono moim zdaniem w dający się już wówczas zauważyć trend w myśleniu o kształcie pancernika przyszłości, zmierzający do konstrukcji okrętu monokalibrowego. Sam  zacząłem się zastanawiać, jakby okręt noszący takie wieże mógł wyglądać. Od razu założyłem, że musiałby to być swego rodzaju proto-drednot z jednolitą artylerią (predrednot z jedną wieżą jakoś do mnie nie przemawia;)), aczkolwiek mniej rewolucyjny niż faktyczny Dreadnought.  Uznałem, że znaczne eskalowanie wyporności w tamtym okresie było by raczej mało prawdopodobne, co przy założeniu przyzwoitego opancerzenia i  zastosowania maszyn tłokowych, skutkowało osiąganiem prędkości na poziomie standardowych predrednotów, co umożliwia jednostce współdziałanie z nimi w jednym zespole.  W kwestii ochrony biernej kadłuba zrezygnowałem z wzdłużnej grodzi przeciwtorpedowej,  która już wówczas się pojawiała (Henri IV, Cesariewicz) gdyż jak wykazały testy praktyczne na specjalnym kesonie – przy ówczesnym poziomie technologicznym jej skuteczność była praktycznie zerowa i nie chroniła ona przed eksplozjami nawet małych głowic. Opancerzenie pionowe i poziome okrętu jest dość nieskomplikowane – tworzy je główny pas pancerny 254 mm, przykryty pokładem pancernym o uśrednionej grubości 47 mm. Do tego nad głównym pasem pancernym znajduje się pas górny o grubości 152 mm, który ma za zadanie wytrącić z toru lotu pocisk przeciwpancerny tak by już nie był w stanie przebić pokładu oraz aktywować zapalnik pocisku burzącego z dala od witaliów okrętu.  Wieże dział kal. 305 mm z racji swojej dużej szerokości (13 m) musiały zostać cofnięte dość znacznie ku śródokręciu, przez co jest ono dość ciasne i był kłopot z aranżacją masztów i łodzi. Ostatecznie zmieścił się jeden maszt wraz z dźwigiem, a reszta łodzi powędrowała wzorem predrednotów – na rufę.  Do obrony przed torpedowcami  pancernik dostał baterię 22 dział 75 mm, częściowo w kazamatach, a częściowo w stanowiskach pokładowych.
Co do napędu – okręt otrzymał siłownię w układzie znanym m. in. z krążowników pancernych typu Garibaldi czy kilku niezrealizowanych projektów wczesnych drednotów, czyli maszynownia pomiędzy dwoma kotłowniami.  

Swiatosław, russian battleship laid down 1902 (Engine 1903)

Displacement:
    12 793 t light; 13 483 t standard; 14 216 t normal; 14 802 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    460,40 ft / 459,38 ft x 80,12 ft x 26,15 ft (normal load)
    140,33 m / 140,02 m x 24,42 m  x 7,97 m

Armament:
      8 - 12,01" / 305 mm guns (2x4 guns), 865,70lbs / 392,67kg shells, 1891 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, evenly spread
      12 - 2,95" / 75,0 mm guns in single mounts, 12,87lbs / 5,84kg shells, 1892 Model
      Quick firing guns in casemate mounts
      on side, all amidships
      10 - 2,95" / 75,0 mm guns in single mounts, 12,87lbs / 5,84kg shells, 1892 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, evenly spread, 8 raised mounts
    Weight of broadside 7 209 lbs / 3 270 kg
    Shells per gun, main battery: 100
    4 - 18,0" / 457 mm submerged torpedo tubes

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    10,0" / 254 mm    233,14 ft / 71,06 m    10,43 ft / 3,18 m
    Ends:    4,72" / 120 mm    181,17 ft / 55,22 m    9,58 ft / 2,92 m
      45,08 ft / 13,74 m Unarmoured ends
    Upper:    5,98" / 152 mm    147,77 ft / 45,04 m    10,01 ft / 3,05 m
      Main Belt covers 78% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    11,0" / 279 mm    7,99" / 203 mm        10,0" / 254 mm
    2nd:    2,01" / 51 mm          -                  -

   - Armour deck: 1,85" / 47 mm (2,52" / 64 mm over citadel, 1,18" / 30 mm over ends), Conning tower: 12,01" / 305 mm

Machinery:
    Coal fired boilers, complex reciprocating steam engines,
    Direct drive, 2 shafts, 14 345 ihp / 10 702 Kw = 18,50 kts
    Range 4 340nm at 10,00 kts
    Bunker at max displacement = 1 319 tons (100% coal)

Complement:
    650 - 846

Cost:
    £1,504 million / $6,018 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 901 tons, 6,3%
    Armour: 4 025 tons, 28,3%
       - Belts: 1 930 tons, 13,6%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 1 090 tons, 7,7%
       - Armour Deck: 853 tons, 6,0%
       - Conning Tower: 152 tons, 1,1%
    Machinery: 2 141 tons, 15,1%
    Hull, fittings & equipment: 5 726 tons, 40,3%
    Fuel, ammunition & stores: 1 423 tons, 10,0%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      13 951 lbs / 6 328 Kg = 16,1 x 12,0 " / 305 mm shells or 1,9 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,11
    Metacentric height 4,4 ft / 1,3 m
    Roll period: 16,1 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 86 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,75
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,71

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,517
    Length to Beam Ratio: 5,73 : 1
    'Natural speed' for length: 21,43 kts
    Power going to wave formation at top speed: 42 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -16,00 degrees
    Stern overhang: 1,02 ft / 0,31 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        22,44 ft / 6,84 m
       - Forecastle (26%):    18,44 ft / 5,62 m
       - Mid (50%):        17,45 ft / 5,32 m
       - Quarterdeck (24%):    17,45 ft / 5,32 m
       - Stern:        18,44 ft / 5,62 m
       - Average freeboard:    18,37 ft / 5,60 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 100,3%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 129,1%
    Waterplane Area: 24 908 Square feet or 2 314 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 92%
    Structure weight / hull surface area: 158 lbs/sq ft or 771 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,90
        - Longitudinal: 2,41
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is adequate
    Room for accommodation and workspaces is excellent
    Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform
    Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Monitory z działami kal. 234 mm

W czasie DWS w magazynach brytyjskiej floty znajdowało się jeszcze 12 szt. dział kal. 234 mm  Mk XI, o długości lufy L/50, pochodzących najprawdopodobniej z semi-drednotów typu Lord Nelson (wieże do nich zostały złomowane w 1938 r.). Wśród pomysłów na zagospodarowanie tych armat była m.in. budowa średniej wielkości monitorów, będących pomniejszoną wersją typu Roberts, uzbrojonych zapewne w 2 działa każdy.  Zakładam, że przy odpowiedniej modernizacji dział i nowoczesnej konstrukcji wież udało by się uzyskać zasięg rzędu 30 km, a więc już całkiem konkretny. Podobne działa wykorzystywane wówczas w artylerii nadbrzeżnej, dzięki zwiększeniu kąta podniesienia do 35 stopni i zastosowaniu nowych pocisków oraz wzmocnionych ładunków miotających mniej więcej tyle właśnie osiągały.  Ostatecznie nic z tych planów nie wyszło i działa poszły na złom w latach 1943-44. A szkoda, bo okręty takie mogły by się przydać, choćby w czasie lądowania w Normandii. O niedostatku jednostek mogących udzielać wsparcia własnym oddziałom niech świadczy fakt,  że pojawił się wówczas dość desperacki (choć skądinąd bardzo interesujący) pomysł przebudowy pewnej liczby niszczycieli eskortowych typu Hunt na swego rodzaju szybkie kanonierki, uzbrojone w 2 działa kal. 152 mm (zresztą pomysł ten na blogu jakiś czas temu przerabialiśmy).  Tak czy siak, monitory nie powstały, ale gdyby jednak zostały zbudowane, zapewne mogły by wyglądać tak jak na poniższej symulacji.

 

Allenby, british monitor laid down 1941 (Engine 1942)

Displacement:
    3 684 t light; 3 835 t standard; 3 930 t normal; 4 005 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    302,29 ft / 299,77 ft x 59,97 ft (Bulges 72,57 ft) x 10,43 ft (normal load)
    92,14 m / 91,37 m x 18,28 m (Bulges 22,12 m)  x 3,18 m

Armament:
      2 - 9,21" / 234 mm guns (1x2 guns), 390,95lbs / 177,33kg shells, 1901 Model
      Breech loading guns in a turret (on a barbette)
      on centreline forward, all raised guns - superfiring
      4 - 4,02" / 102 mm guns (2x2 guns), 32,38lbs / 14,69kg shells, 1934 Model
      Dual purpose guns in deck mounts
      on side, all amidships
      2 - 4,02" / 102 mm guns (1x2 guns), 32,38lbs / 14,69kg shells, 1934 Model
      Dual purpose guns in deck mount
      on centreline aft
      16 - 1,57" / 40,0 mm guns (4x4 guns), 1,95lbs / 0,88kg shells, 1923 Model
      Anti-aircraft guns in deck mounts
      on side ends, evenly spread, 2 raised mounts - superfiring
      14 - 0,79" / 20,0 mm guns in single mounts, 0,24lbs / 0,11kg shells, 1939 Model
      Anti-aircraft guns in deck mounts
      on side, evenly spread, 8 raised mounts
    Weight of broadside 1 011 lbs / 458 kg
    Shells per gun, main battery: 120

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    10,0" / 254 mm    150,00 ft / 45,72 m    11,25 ft / 3,43 m
    Ends:    Unarmoured
      Main Belt covers 77% of normal length

   - Torpedo Bulkhead and Bulges:
        1,46" / 37 mm    231,66 ft / 70,61 m    10,43 ft / 3,18 m

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    7,99" / 203 mm    7,01" / 178 mm        7,99" / 203 mm
    2nd:    0,98" / 25 mm    0,71" / 18 mm              -
    3rd:    0,98" / 25 mm    0,71" / 18 mm              -
    4th:    0,71" / 18 mm          -                  -
    5th:    0,71" / 18 mm          -                  -

   - Armour deck: 2,76" / 70 mm, Conning tower: 2,99" / 76 mm

Machinery:
    Oil fired boilers, steam turbines,
    Geared drive, 2 shafts, 2 946 shp / 2 198 Kw = 14,00 kts
    Range 3 500nm at 9,00 kts
    Bunker at max displacement = 170 tons

Complement:
    247 - 322

Cost:
    £1,520 million / $6,080 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 126 tons, 3,2%
    Armour: 1 857 tons, 47,3%
       - Belts: 823 tons, 20,9%
       - Torpedo bulkhead: 130 tons, 3,3%
       - Armament: 214 tons, 5,4%
       - Armour Deck: 674 tons, 17,2%
       - Conning Tower: 16 tons, 0,4%
    Machinery: 77 tons, 2,0%
    Hull, fittings & equipment: 1 624 tons, 41,3%
    Fuel, ammunition & stores: 245 tons, 6,2%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      14 711 lbs / 6 673 Kg = 37,6 x 9,2 " / 234 mm shells or 6,6 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,52
    Metacentric height 4,7 ft / 1,4 m
    Roll period: 14,0 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 62 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,09
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,24

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,606
    Length to Beam Ratio: 4,13 : 1
    'Natural speed' for length: 17,31 kts
    Power going to wave formation at top speed: 40 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 11,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        12,96 ft / 3,95 m
       - Forecastle (37%):    10,47 ft / 3,19 m
       - Mid (50%):        9,48 ft / 2,89 m
       - Quarterdeck (8%):    10,47 ft / 3,19 m
       - Stern:        10,47 ft / 3,19 m
       - Average freeboard:    10,56 ft / 3,22 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 48,3%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 101,7%
    Waterplane Area: 13 223 Square feet or 1 228 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 130%
    Structure weight / hull surface area: 96 lbs/sq ft or 467 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,96
        - Longitudinal: 1,59
        - Overall: 1,01
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is adequate
    Good seaboat, rides out heavy weather easily

Allenby (1942)
Prince Rupert (1942)
Napier (1943)
Raglan (1943)
Amherst (1943)
Duke of Cambridge (1944)