Szwedzki POW Omheten

Na fali szybkiego rozwoju okrętów wojennych na początku drugiej dekady XX w. szwedzka admiralicja zaczęła się przymierzać do budowy nowych pancerników obrony wybrzeża, uważając, że wszystkie zbudowane dotychczas, nie wyłączając najnowszego Oscara II, są lub będą wkrótce, przestarzałe. Opracowano w tym celu szereg wstępnych projektów, co ostatecznie doprowadziło do budowy okrętów typu Sverige. Jednym z najciekawszych pomysłów były projekty z 1911 r. przewidujące okręty napędzane silnikami diesla, co było dość typowe dla wielu ówczesnych flot, wiążących z tym rodzajem napędu spore nadzieje. Okręty szwedzkie miały mieć wyporność nieco ponad 6000 ton i uzbrojenie składające się z 4 lub 6 dział 305 mm, miały mieć raczej niską sylwetkę (za wyjątkiem wysokiego trójnożnego masztu) i niezłe opancerzenie. Dziś prezentuję wariant trójwieżowy, z 6 działami. Okręt rozwija niezłe 20 w., i ma przyzwoite opancerzenie o grubości do 200 mm. Nie grzeszy wysoką wolną burtą, ale jak na warunki obrony wybrzeża na Bałtyku powinna ona być wystarczająca. Wg informacji znalezionych w internecie, okręt miał się zmieścić na 6250 tonach wyporności standard. Znalezione oryginalne plany okrętu, na ile mogę to stwierdzić przy nieznajomości języka szwedzkiego, mówiły raczej o wyporności normalnej 6250 ton, co wydawało by się o tyle naturalne, że pojęcia wyporności standard w 1911 r. jeszcze nie znano. Symulacja w springsharpie pozwoliła sfinalizować projekt z założonymi parametrami przy wyporności 6250 standard i 6700 ton normalnej. Interpretuję to tak, że projekt był lekko niedoszacowany pod względem wyporności, co jest o tyle prawdopodobne, że podówczas wierzono, że napęd dieslowski daje nadzwyczajne oszczędności wagowe w porównaniu do bardziej klasycznych rodzajów napędu (w tym turbinowych).  Potem okazało się, że aż tak dobrze jednak nie było, wobec czego przyjmuję wynik symulacji w springsharpie jako w miarę wiarygodny – okręt powinien się pomieścić na circa 6700 tonach wyporności normalnej. 
Rysunek wykonałem na podstawie rysunku Tzoli. Oryginalny projekt można obejrzeć tu: https://imgur.com/6GEgoaA 

Omheten, swedish coast defence battleship laid down 1911 (Engine 1912)

Displacement:
    5 934 t light; 6 250 t standard; 6 688 t normal; 7 037 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    374,61 ft / 374,11 ft x 58,99 ft x 19,75 ft (normal load)
    114,18 m / 114,03 m x 17,98 m  x 6,02 m

Armament:
      6 - 12,01" / 305 mm guns (3x2 guns), 865,70lbs / 392,67kg shells, 1910 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, majority forward
      Main guns limited to end-on fire
      4 - 4,13" / 105 mm guns in single mounts, 35,32lbs / 16,02kg shells, 1910 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on centreline ends, evenly spread, all raised mounts - superfiring
      2 - 4,13" / 105 mm guns in single mounts, 35,32lbs / 16,02kg shells, 1910 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, all amidships, all raised mounts - superfiring
      2 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1898 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, all amidships, all raised mounts - superfiring
    Weight of broadside 5 409 lbs / 2 454 kg
    Shells per gun, main battery: 60
    2 - 18,0" / 457 mm submerged torpedo tubes

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    7,87" / 200 mm    192,85 ft / 58,78 m    6,99 ft / 2,13 m
    Ends:    5,91" / 150 mm      58,14 ft / 17,72 m    6,99 ft / 2,13 m
      123,13 ft / 37,53 m Unarmoured ends
      Main Belt covers 79% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    7,87" / 200 mm    3,94" / 100 mm        7,87" / 200 mm

   - Armour deck: 1,18" / 30 mm, Conning tower: 6,89" / 175 mm

Machinery:
    Diesel Internal combustion motors,
    Direct drive, 2 shafts, 12 951 shp / 9 662 Kw = 20,00 kts
    Range 3 200nm at 14,00 kts
    Bunker at max displacement = 787 tons

Complement:
    369 - 480

Cost:
    £0,848 million / $3,392 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 676 tons, 10,1%
    Armour: 1 622 tons, 24,3%
       - Belts: 578 tons, 8,7%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 659 tons, 9,9%
       - Armour Deck: 332 tons, 5,0%
       - Conning Tower: 53 tons, 0,8%
    Machinery: 516 tons, 7,7%
    Hull, fittings & equipment: 3 119 tons, 46,6%
    Fuel, ammunition & stores: 753 tons, 11,3%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      5 803 lbs / 2 632 Kg = 6,7 x 12,0 " / 305 mm shells or 1,2 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,03
    Metacentric height 2,4 ft / 0,7 m
    Roll period: 15,9 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 51 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 1,01
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,01

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,537
    Length to Beam Ratio: 6,34 : 1
    'Natural speed' for length: 19,34 kts
    Power going to wave formation at top speed: 51 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -8,00 degrees
    Stern overhang: 0,49 ft / 0,15 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        14,47 ft / 4,41 m
       - Forecastle (19%):    12,96 ft / 3,95 m
       - Mid (50%):        11,45 ft / 3,49 m
       - Quarterdeck (22%):    11,45 ft / 3,49 m
       - Stern:        13,45 ft / 4,10 m
       - Average freeboard:    12,31 ft / 3,75 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 101,8%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 93,1%
    Waterplane Area: 15 215 Square feet or 1 414 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 83%
    Structure weight / hull surface area: 143 lbs/sq ft or 699 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,95
        - Longitudinal: 2,02
        - Overall: 1,02
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is adequate
    Room for accommodation and workspaces is adequate

Torpedowy krążownik pancerny

Już na początku XX w. w US Navy pojawił się pomysł na krążowniki pancerne z „pancernikowym” kalibrem artylerii, czyli w ówczesnych realiach – z działami 305 mm. Miałyby to być okręty współdziałające z flotą liniową, stanowiące jej szybkie skrzydło, a jednocześnie wykonujące… ataki torpedowe na wrogie okręty (uważano bowiem za nierealne dzienne ataki niszczycieli – z uwagi na ich rozmiary i brak opancerzenia). Bazą do opracowania projektu tych okrętów miał być typ Tennessee, na którym zamieniono by działa 254 mm na 305 mm, usunięto działa 152 mm, poprawiono opancerzenie i dodano bliżej niesprecyzowaną liczbę wyrzutni torped. Od siebie natomiast zmieniłem działa 76 mm na 102 mm, skuteczniejsze przeciw jednostkom lekkim (sprawa istotna zwłaszcza w kontekście rezygnacji z dział 152 mm). Oprócz nieco kontrowersyjnej funkcji torpedowej, myślę że okręty mogły by być przydatne – w sumie coś podobnego zrealizowali przecież Japończycy ze swoimi okrętami typu Tsukuba.
Oczywiście, jednostkom nadałem niebanalną jak sądzę klasyfikację – krążowniki pancerno-torpedowe (później zapewne zmienioną na lekki krążownik liniowo-torpedowy). Nazwy oczywiście pochodzą od nazw stanów. Niby miały je otrzymywać tylko pancerniki (jest na to nawet odpowiednia ustawa, ponoć wciąż obowiązująca), to jednak już typ Tennessee dostał takie nazwy, a tu, z uwagi na kaliber dział, jest to chyba tym bardziej uzasadnione. 

Arizona, United States torpedo armoured cruiser laid down 1904 (Engine 1905)

Displacement:
    13 818 t light; 14 320 t standard; 15 260 t normal; 16 012 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    507,09 ft / 507,09 ft x 73,00 ft x 25,49 ft (normal load)
    154,56 m / 154,56 m x 22,25 m  x 7,77 m

Armament:
      4 - 12,01" / 305 mm guns (2x2 guns), 865,70lbs / 392,67kg shells, 1903 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, evenly spread
      22 - 4,02" / 102 mm guns in single mounts, 32,38lbs / 14,69kg shells, 1898 Model
      Quick firing guns in casemate mounts
      on side, evenly spread
      4 guns in hull casemates - Limited use in heavy seas
      4 - 2,99" / 76,0 mm guns in single mounts, 13,39lbs / 6,07kg shells, 1898 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side ends, evenly spread, all raised mounts - superfiring
    Weight of broadside 4 229 lbs / 1 918 kg
    Shells per gun, main battery: 80
    12 - 21,0" / 533 mm submerged torpedo tubes

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    5,98" / 152 mm    321,59 ft / 98,02 m    8,99 ft / 2,74 m
    Ends:    2,99" / 76 mm    185,50 ft / 56,54 m    8,99 ft / 2,74 m
    Upper:    5,00" / 127 mm    321,59 ft / 98,02 m    7,51 ft / 2,29 m
      Main Belt covers 98% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    9,02" / 229 mm    5,00" / 127 mm        7,01" / 178 mm

   - Armour deck: 2,52" / 64 mm, Conning tower: 9,02" / 229 mm

Machinery:
    Coal fired boilers, complex reciprocating steam engines,
    Direct drive, 2 shafts, 33 494 ihp / 24 986 Kw = 23,00 kts
    Range 5 500nm at 10,00 kts
    Bunker at max displacement = 1 692 tons (100% coal)

Complement:
    686 - 892

Cost:
    £1,607 million / $6,429 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 529 tons, 3,5%
    Armour: 3 391 tons, 22,2%
       - Belts: 1 463 tons, 9,6%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 587 tons, 3,8%
       - Armour Deck: 1 222 tons, 8,0%
       - Conning Tower: 120 tons, 0,8%
    Machinery: 4 854 tons, 31,8%
    Hull, fittings & equipment: 5 044 tons, 33,1%
    Fuel, ammunition & stores: 1 442 tons, 9,4%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      7 507 lbs / 3 405 Kg = 8,7 x 12,0 " / 305 mm shells or 1,1 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,25
    Metacentric height 4,7 ft / 1,4 m
    Roll period: 14,2 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 78 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,50
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,55

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,566
    Length to Beam Ratio: 6,95 : 1
    'Natural speed' for length: 22,52 kts
    Power going to wave formation at top speed: 50 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -16,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        27,43 ft / 8,36 m
       - Forecastle (21%):    20,93 ft / 6,38 m
       - Mid (50%):        18,44 ft / 5,62 m
       - Quarterdeck (20%):    19,46 ft / 5,93 m
       - Stern:        21,46 ft / 6,54 m
       - Average freeboard:    20,42 ft / 6,23 m

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 148,9%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 140,6%
    Waterplane Area: 26 224 Square feet or 2 436 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 88%
    Structure weight / hull surface area: 126 lbs/sq ft or 614 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,93
        - Longitudinal: 1,87
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is cramped
    Room for accommodation and workspaces is excellent
    Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform
    Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Arizona (1905)
Oklahoma (1906)
New Jersey (1906)
Wyoming (1907)

Syjamski krążownik nieopancerzony

 Kontynuujemy temat floty syjamskiej w XIX w. Były już POW-y i monitory, krążowniki z początku XX w., czas więc najwyższy na jednostkę krążowniczą z przełomu epoki żagla i pary. Poniższy okręt sklasyfikowałem jako nieopancerzony krążownik. Jest to coś pośredniego pomiędzy dotychczasowymi korwetami a nowo rodzącą się klasą krążowników. Uzbrojenie jest rozmieszczone głównie w stanowiskach pokładowych przy burtach, na sponsonach wystających poza obrys kadłuba, co jednostki te odróżnia od tradycyjnych korwet. Napęd, oprócz maszyny parowej, zapewniają także żagle, co w tym czasie jest jeszcze jak najbardziej powszechnie stosowaną praktyką. Pod parą okręt osiąga 15,5 w. Można śmiało założyć, że z jednoczesnym użyciem żagli będzie to 2-3 w. więcej. Dodatkowo, żagle zapewniają nieograniczony zasięg, co jest ważną zaletą jednostki pełniącej funkcje krążownicze. Pewną wadą jest brak opancerzenia, ale większość okrętów o takim przeznaczeniu była go wówczas pozbawiona. Poza tym, przy tych gabarytach montaż opancerzenia burtowego o zadowalającej grubości spowolniłby okręt do nieakceptowalnych prędkości, co w zasadzie podważyło by jego sens. Z kolei pancerz w stylu krążowników pancernopokładowych wydał mi się w tym przypadku zbyt awangardowy – wszak pierwsze okręty z tego typu opancerzeniem  (brytyjskie korwety typu Comus) były wodowane dopiero w latach 1878-1881. Zresztą w ich przypadku ochrona pancerna też nie była specjalnie imponująca – pancerz miał raptem 0,5 cala. 

Udon Thani, siamese unprotected cruiser laid down 1878 (Engine 1879)

Displacement:
    1 417 t light; 1 504 t standard; 1 707 t normal; 1 870 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    216,31 ft / 209,81 ft x 41,21 ft x 13,55 ft (normal load)
    65,93 m / 63,95 m x 12,56 m  x 4,13 m

Armament:
      6 - 5,91" / 150 mm guns in single mounts, 72,08lbs / 32,69kg shells, 1870 Model
      Breech loading guns in deck mounts
      on side, evenly spread
      1 - 4,72" / 120 mm guns in single mounts, 36,91lbs / 16,74kg shells, 1870 Model
      Breech loading gun in deck mount
      on centreline forward
    Weight of broadside 469 lbs / 213 kg
    Shells per gun, main battery: 200

Machinery:
    Coal fired boilers, simple reciprocating steam engines,
    Direct drive, 1 shaft, 2 838 ihp / 2 117 Kw = 15,50 kts
    Range 3 200nm at 9,00 kts
    Bunker at max displacement = 366 tons (100% coal)

Complement:
    132 - 172

Cost:
    £0,182 million / $0,727 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 59 tons, 3,4%
    Machinery: 593 tons, 34,7%
    Hull, fittings & equipment: 709 tons, 41,5%
    Fuel, ammunition & stores: 290 tons, 17,0%
    Miscellaneous weights: 56 tons, 3,3%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      976 lbs / 443 Kg = 11,6 x 5,9 " / 150 mm shells or 0,4 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,36
    Metacentric height 2,3 ft / 0,7 m
    Roll period: 11,5 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 100 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,30
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 2,00

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,510
    Length to Beam Ratio: 5,09 : 1
    'Natural speed' for length: 14,48 kts
    Power going to wave formation at top speed: 54 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -14,00 degrees
    Stern overhang: 6,50 ft / 1,98 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        16,44 ft / 5,01 m
       - Forecastle (22%):    15,45 ft / 4,71 m
       - Mid (50%):        14,99 ft / 4,57 m
       - Quarterdeck (15%):    16,44 ft / 5,01 m
       - Stern:        16,96 ft / 5,17 m
       - Average freeboard:    15,75 ft / 4,80 m

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 143,2%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 125,2%
    Waterplane Area: 5 598 Square feet or 520 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 100%
    Structure weight / hull surface area: 71 lbs/sq ft or 346 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,83
        - Longitudinal: 6,25
        - Overall: 1,01
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is cramped
    Room for accommodation and workspaces is excellent
    Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform
    Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather

Udon Thani (1879)
Surat Thani (1880)