piątek, 7 września 2012

Pancernik Sowieckij Sojuz



Pierwsze przymiarki do budowy nowych pancerników poczyniono w ZSRR w 1936 r., kiedy to w ramach rozbudowy floty postanowiono wybudować 8 pancerników po 35000 ton i 18 krążowników najcięższych po 26000 ton. Stopniowo koncepcje rozwoju floty ewoluowały w kierunku budowy dwóch typów pancernika: większego (typ A – 55000-68000 ton, 9-12x406/460) i mniejszego (typ B – 35000-48000 ton, 9x356/406). Typ A miał być przeznaczony na otwarte akweny oceaniczne, podczas gdy typ B dla flot bałtyckiej i czarnomorskiej. Opracowano wiele wariantów obu typów pancernika, a zatwierdzony ostatecznie do realizacji projekt 23, przewidywał dużą jednostkę o wyporności 59150 ton standard, uzbrojoną w 9x406, 12x152 i 8x100, rozwijającą 28-29 w. i mającą pancerz na burcie grubości 380 mm. Okręt nosił wyraźne ślady wpływów włoskich m.in. w postaci systemu ochrony przeciwtorpedowej Pugliese, skopiowanego z przekazanego ZSRR w 1936 r. włoskiego projektu pancernika U.P.41 (rozwinięcie typu Vittorio Veneto). Stępkę pod pierwszą (z czterech) jednostek nowego typu położono 15.07.1938 r. w Leningradzie. Początkowo budowa postępowała bardzo wolno (brak było ostatecznego projektu technicznego – ten zatwierdzono dopiero w lipcu 1939 r., ponadto swoje zrobiły też czystki stalinowskie), a wybuch wojny dodatkowo ją spowolnił. Ostateczny cios pancernikom zadał atak Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 r. – 19.07.1941 r. budowa została wstrzymana (według niepotwierdzonych informacji, budowa prototypowego Sowieckiego Sojuza została na krótko wznowiona w 1947 r.)    
Sowieckij Sojuz, soviet battleship laid down 1938 (Engine 1943)

Displacement:
    56 217 t light; 59 151 t standard; 61 640 t normal; 63 631 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    883,86 ft / 856,30 ft x 119,42 ft x 34,12 ft (normal load)
    269,40 m / 261,00 m x 36,40 m  x 10,40 m

Armament:
      9 - 15,98" / 406 mm guns (3x3 guns), 2 041,96lbs / 926,22kg shells, 1938 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, majority forward, 1 raised mount - superfiring
      12 - 5,98" / 152 mm guns (6x2 guns), 107,15lbs / 48,60kg shells, 1938 Model
      Quick firing guns in turrets (on barbettes)
      on side, all amidships, 2 raised mounts - superfiring
      8 - 3,94" / 100 mm guns (4x2 guns), 30,51lbs / 13,84kg shells, 1938 Model
      Dual purpose guns in turrets (on barbettes)
      on side, all amidships, all raised mounts - superfiring
      4 - 3,94" / 100 mm guns (2x2 guns), 30,51lbs / 13,84kg shells, 1938 Model
      Dual purpose guns in turrets (on barbettes)
      on centreline, all aft
      32 - 1,46" / 37,0 mm guns (8x4 guns), 1,55lbs / 0,70kg shells, 1938 Model
      Anti-aircraft guns in deck mounts
      on centreline, all amidships, all raised mounts - superfiring
    Weight of broadside 20 079 lbs / 9 108 kg
    Shells per gun, main battery: 150

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    16,5" / 420 mm    486,88 ft / 148,40 m    20,57 ft / 6,27 m
    Ends:    8,66" / 220 mm    169,13 ft / 51,55 m    20,57 ft / 6,27 m
      200,30 ft / 61,05 m Unarmoured ends
    Upper:    7,09" / 180 mm    208,40 ft / 63,52 m    7,19 ft / 2,19 m
      Main Belt covers 87% of normal length

   - Torpedo Bulkhead:
        2,60" / 66 mm    513,45 ft / 156,50 m    30,35 ft / 9,25 m

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    19,5" / 495 mm    9,06" / 230 mm        16,7" / 425 mm
    2nd:    3,94" / 100 mm    2,56" / 65 mm        3,94" / 100 mm
    3rd:    2,56" / 65 mm    2,56" / 65 mm        3,94" / 100 mm
    4th:    2,56" / 65 mm    2,56" / 65 mm        3,94" / 100 mm
    5th:    0,98" / 25 mm          -                  -

   - Armour deck: 8,74" / 222 mm, Conning tower: 16,73" / 425 mm

Machinery:
    Oil fired boilers, steam turbines,
    Electric motors, 3 shafts, 146 365 shp / 109 188 Kw = 28,00 kts
    Range 7 260nm at 14,50 kts
    Bunker at max displacement = 4 480 tons

Complement:
    1 955 - 2 542

Cost:
    £25,956 million / $103,824 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 2 510 tons, 4,1%
    Armour: 28 221 tons, 45,8%
       - Belts: 9 090 tons, 14,7%
       - Torpedo bulkhead: 1 498 tons, 2,4%
       - Armament: 4 770 tons, 7,7%
       - Armour Deck: 12 301 tons, 20,0%
       - Conning Tower: 563 tons, 0,9%
    Machinery: 3 780 tons, 6,1%
    Hull, fittings & equipment: 21 555 tons, 35,0%
    Fuel, ammunition & stores: 5 423 tons, 8,8%
    Miscellaneous weights: 150 tons, 0,2%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      112 623 lbs / 51 085 Kg = 55,2 x 16,0 " / 406 mm shells or 21,1 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,15
    Metacentric height 8,5 ft / 2,6 m
    Roll period: 17,2 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 59 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,43
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,20

Hull form characteristics:
    Hull has low quarterdeck
    Block coefficient: 0,618
    Length to Beam Ratio: 7,17 : 1
    'Natural speed' for length: 29,26 kts
    Power going to wave formation at top speed: 48 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 49
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 28,00 degrees
    Stern overhang: 9,97 ft / 3,04 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        33,07 ft / 10,08 m
       - Forecastle (24%):    23,95 ft / 7,30 m
       - Mid (50%):        21,95 ft / 6,69 m
       - Quarterdeck (16%):    14,70 ft / 4,48 m (21,95 ft / 6,69 m before break)
       - Stern:        18,96 ft / 5,78 m
       - Average freeboard:    22,73 ft / 6,93 m

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 63,2%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 165,9%
    Waterplane Area: 76 079 Square feet or 7 068 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 110%
    Structure weight / hull surface area: 212 lbs/sq ft or 1 034 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,99
        - Longitudinal: 1,06
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is excellent


8 komentarzy:

  1. Gdzieś widziałem/czytałem, ze ostateczna wersja miała mieć cztery trzydziałowe wieże 152 i o ile dobrze pamiętam tylko 8 setek – zwróciłem uwagę, że tak mało.
    Piszesz, że projekt nosi wyraźne ślady wpływów włoskich; pewnie tak - ale mnie on zdecydowanie (widok zewnętrzny) przypomina North Caroline. Kiedyś czytałem, ze w latach trzydziestych działał w Stanach aktywny sowiecki szpieg, który przekazał wiele danych, w tym planów, dotyczących spraw wojskowych. Nie pisało tam wprawdzie o planach okrętów, to już mnie przyszło do głowy, bo uważam, że podobieństwo jest (w tym artyleria główna, pomost, dwa kominy, widok ogólny) jest zbyt uderzające. Może przesłał tylko rysunki zewnętrzne, a resztę musieli ściągać od Włochów. Ale cos jeszcze kojarzę, że w jakimś okresie planowali zakupić w USA 406-ki (no bo zresztą gdzie – sami by chyba nie skonstruowali); może wtedy dostali jakieś szkice czy fragmentaryczne plany (bo pełnych to by Amerykanie raczej nie dali).
    Ale projekt wydaje mi się nie najlepszy. Zmarnowana wyporność (podobnie jak we wcześniejszych drednotach czarnomorskich). Porównując do nieco mniejszej Iowy, to wypada kiepsko – prędkość żałosna, zasięg tragiczny, artyleria pl słaba, opancerzenie może i w liczbach trochę większe, ale wiadomo, że suche liczby nie oddadzą jej wartości – więc na co poszła ta wyporność? A ten okrąglutki pancerz Puglese okazał by się do niczego – no, ale wtedy o tym jeszcze nie wiedziano.
    Aleksander

    OdpowiedzUsuń
  2. Prędkość i zasięg wystarczające (to nie superauto). Uzbrojenie mogłoby być mocniejsze, ale za to jest twardy. Szkoda, że nie uparli się ich zbudować, siły na to zmarnowane, nie zostałyby użyte przeciwko nam. Szpiegów to mieli sowieci w Stanach wielu.

    OdpowiedzUsuń
  3. "Prędkość i zasięg wystarczające (to nie superauto)."
    Porównywałem do "Iowa" - wypada bladziutko.

    OdpowiedzUsuń
  4. Bolsze raczej nie pływali po oceanach, więc nie potrzebowali pacyficznego zasięgu typu Iowa. 28 węzłów to też dość (tyle rozwijał typ KGV i skutecznie walczył z szybszymi), chyba że ta Iowa go będzie gonić. Jeśli będzie odwrotnie i to USS Iowa, przegrywając, spróbuje uciec, to przewaga ofiary 4 w. wcale nie jest duża. Sojuz wystrzeli jeszcze kilka salw, zanim mu wróg ucieknie z zasięgu. Nigdy czerwoni nie umieli budować ani używać okrętów. A to co złe dla nich - dobre dla nas.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Raz im sie trafiło, co prawda z tragicznym finałem.
      Ale chyba nawet w drugiej połowie lat trzydziestych (nie mówiąc już później) musieli przewidzieć Japonię jako potencjalnego przeciwnika i na ocean trzeba by się wybrać. Gorzej: szykowała by się powtórka z Rożdziestwienskiego, bo trzeba jakoś tam dopłynąć z Bałtyku i Morza Czarnego.

      Usuń
  5. Faktycznie podobieństwo wizualne do jednostek amerykańskich jest dość – ale na ile w tym przypadku a na ile działań wywiadu – nie mam pojęcia. Natomiast z miażdżącą krytyka projektu się nie zgodzę. Przede wszystkim jest dobrze opancerzony – wartości grubości pancerza są na poziomie Yamato i stosownie do tego program wyliczył sporą wytrzymałość na trafienia (dla ciekawości kiedyś zasymulowałem sobie Iowę i wyszła dużo słabiej pod tym względem). Prędkość nie jest wprawdzie oszałamiająca, niemniej odpowiada standardom epoki (znacząco szybsze to w zasadzie były tylko Iowy). Zasięg również nie jest rewelacyjny – ale czy większy był potrzebny? Działań na otwartych oceanach raczej nie przewidywali, jeden dłuższy rejs jaki te okręty by odbyły to zapewne przebazowanie z miejsca budowy do bazy docelowej. Nawet walcząc z Japonią nie potrzeba wielkiego zasięgu – bo Japonia leży blisko Władywostoku. Wreszcie kwestia artylerii plot – jest to oczywiście konfiguracja przedwojenna (choć już z jedną zmiana – dodane w trakcie budowy 4 działa 100 mm na rufie) i należy domniemywać, że gdyby okręty ukończono, ilość działek plot znacząco by wzrosła – tak jak to było na wszystkich innych pancernikach w tym czasie.

    OdpowiedzUsuń
  6. jeszcze a propos prędkości - znamienne że w następnym typie pancernika (Montana) sami Amerykanie zrezygnowali z 33 w., stawiając za to na umiarkowane 28 w., za to pancerz na poziomie Yamato czy Sowieckiego Sojuza. Z tym, że nad tym ostatnim Montana miała by przewagę w sile ognia, bo w podobnej wyporności miała mieć 12 dział 406 mm..

    OdpowiedzUsuń