U schyłku XIX w. Turcy posiadali wciąż w służbie (przynajmniej formalnie) 4 pancerniki typu Osmaniye. Te pochodzące z lat 60-tych fregaty pancerne, u początków swej służby należały do najnowocześniejszych okrętów tej klasy, były też jednymi z większych. Po upływie kilkudziesięciu lat były już jednak całkowicie przestarzałe i pozbawione wartości bojowej. Jeden z projektów przebudowy był całkiem intrygujący i mógł dać coś w rodzaju małego krążowniki pancernego.
Okręty miały otrzymać nowy zestaw uzbrojenia obejmujący 1 działo 203 mm i 9 – 150 mm, nowy układ napędowy, nowy pancerz stalowy o grubości 254 mm na burcie, 38 mm pancerz pokładowy i 76 mm pancerz wież działowych. Prawdopodobnie zamierzano w kadłubie zainstalować nową barbetę (lub barbety) z pancerzem grubości 127 mm. . Nie wiadomo ponadto gdzie ta barbeta miała by się znajdować i jakie działa miały być na niej posadowione. Dostępny rysunek niestety nie rozwiewa wątpliwości: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/Osmanieh_%281865%29_Rebuilt.jpg bo abstrahując od jego jakości, to nie wiadomo nawet, czy przedstawia on okręt po faktycznej przebudowanie z lat 1890-94, czy po planowanej, ale nigdy nie zrealizowanej?
Nie wiadomo też kto i kiedy miałby być wykonawcą postulowanej przebudowy – podawane kalibry dział nie pomagają rozstrzygnąć tej wątpliwości. Najbardziej prawdopodobne wydają się wzorem innych przebudów okrętów tureckich – Niemcy lub Włochy. Ja przyjąłem ten drugi wariant – z uwagi na proponowany kaliber działa 203 mm, jednocześnie przyjmując że pozostałe działa to 6-calówki (152 mm) jakie najprawdopodobniej otrzymał także Mes’udiye w ramach swojej włoskiej przebudowy. Z uwagi, że okręty faktycznie poddano przebudowie w latach 1890-94, uznałem, że kolejna nie nastąpiła by wcześniej niż na początku XX w. Wzorem Mes’udiye i Asar-i Tevfik przyjąłem, że nastąpiło by to w latach 1903-04.
Poza wspomnianymi wyżej danymi, kształt przebudowy jest efektem mojej fantazji i domysłów płynących z podlinkowanej ilustracji. Efekt końcowy jest z pewnością kontrowersyjny, ale to dobrze, bo będzie o czym podyskutować ;)
Osmaniye, turkish armoured cruiser laid down 1863 (Engine 1903)
Displacement:
5 612 t light; 5 825 t standard; 6 454 t normal; 6 957 t full load
Dimensions: Length overall / water x beam x draught
299,84 ft / 294,36 ft x 55,74 ft x 25,59 ft (normal load)
91,39 m / 89,72 m x 16,99 m x 7,80 m
Armament:
1 - 7,99" / 203 mm guns in single mounts, 255,24lbs / 115,77kg shells, 1900 Model
Breech loading gun in a turret (on a barbette)
on centreline forward
1 - 5,98" / 152 mm guns in single mounts, 107,15lbs / 48,60kg shells, 1892 Model
Quick firing gun in a turret (on a barbette)
on centreline aft
8 - 5,98" / 152 mm guns in single mounts, 107,15lbs / 48,60kg shells, 1892 Model
Quick firing guns in casemate mounts
on side, all amidships
8 - 2,99" / 76,0 mm guns in single mounts, 13,39lbs / 6,07kg shells, 1893 Model
Quick firing guns in deck mounts
on side, all amidships, all raised mounts - superfiring
Weight of broadside 1 327 lbs / 602 kg
Shells per gun, main battery: 100
Armour:
- Belts: Width (max) Length (avg) Height (avg)
Main: 10,0" / 254 mm 127,23 ft / 38,78 m 8,50 ft / 2,59 m
Ends: Unarmoured
Main Belt covers 66% of normal length
Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces
- Gun armour: Face (max) Other gunhouse (avg) Barbette/hoist (max)
Main: 2,99" / 76 mm 2,99" / 76 mm 5,00" / 127 mm
2nd: 2,99" / 76 mm 2,99" / 76 mm 5,00" / 127 mm
- Armour deck: 1,50" / 38 mm, Conning tower: 5,00" / 127 mm
Machinery:
Coal fired boilers, complex reciprocating steam engines,
Direct drive, 1 shaft, 14 335 ihp / 10 694 Kw = 20,00 kts
Range 5 000nm at 10,00 kts
Bunker at max displacement = 1 132 tons (100% coal)
Complement:
359 - 468
Cost:
£0,635 million / $2,541 million
Distribution of weights at normal displacement:
Armament: 166 tons, 2,6%
Armour: 967 tons, 15,0%
- Belts: 544 tons, 8,4%
- Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
- Armament: 83 tons, 1,3%
- Armour Deck: 303 tons, 4,7%
- Conning Tower: 37 tons, 0,6%
Machinery: 2 139 tons, 33,1%
Hull, fittings & equipment: 2 339 tons, 36,2%
Fuel, ammunition & stores: 843 tons, 13,1%
Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%
Overall survivability and seakeeping ability:
Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
2 266 lbs / 1 028 Kg = 14,9 x 8,0 " / 203 mm shells or 0,5 torpedoes
Stability (Unstable if below 1.00): 1,42
Metacentric height 3,8 ft / 1,2 m
Roll period: 12,0 seconds
Steadiness - As gun platform (Average = 50 %): 52 %
- Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,18
Seaboat quality (Average = 1.00): 1,04
Hull form characteristics:
Hull has a flush deck
Block coefficient: 0,538
Length to Beam Ratio: 5,28 : 1
'Natural speed' for length: 17,16 kts
Power going to wave formation at top speed: 61 %
Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
Bow angle (Positive = bow angles forward): -11,00 degrees
Stern overhang: 5,48 ft / 1,67 m
Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
- Stem: 15,94 ft / 4,86 m
- Forecastle (18%): 12,96 ft / 3,95 m
- Mid (50%): 11,81 ft / 3,60 m
- Quarterdeck (21%): 12,96 ft / 3,95 m
- Stern: 13,98 ft / 4,26 m
- Average freeboard: 12,93 ft / 3,94 m
Ship tends to be wet forward
Ship space, strength and comments:
Space - Hull below water (magazines/engines, low = better): 126,8%
- Above water (accommodation/working, high = better): 72,0%
Waterplane Area: 10 958 Square feet or 1 018 Square metres
Displacement factor (Displacement / loading): 98%
Structure weight / hull surface area: 130 lbs/sq ft or 636 Kg/sq metre
Hull strength (Relative):
- Cross-sectional: 0,88
- Longitudinal: 3,14
- Overall: 1,00
Hull space for machinery, storage, compartmentation is cramped
Room for accommodation and workspaces is cramped
Osmaniye (1863, rebuilt 1903)
Mahmudiye (1863, rebuilt 1903)
Aziziye (1863, rebuilt 1904)
Orhaniye (1863, rebuilt 1904)
Wyszedł całkiem "regularny", choć niewielki krążownik pancerny. Szkoda, że - np. kosztem redukcji grubości opancerzenia burtowego do 203 mm - nie pokuszono się o zamianę armaty rufowej 152 mm na drugie działo 203 mm. Okręt ma, w zaproponowanej postaci, całkiem wymierny i nieźle zrównoważony potencjał ofensywno-defensywny. Może stanowić groźnego przeciwnika dla rosyjskich krążowników pancernopokładowych, które mają jedynie atut większej prędkości. Pod względem estetyki, przynajmniej dla mnie, krążownik jest bez zarzutu.
OdpowiedzUsuńŁK
Być może był też taki wariant przebudowy, ale ja akurat się spotkałem z informacjami o 1x203 i 9x152, dlatego też taki układ zasymulowałem. W gruncie rzeczy można by się jednak zastanowić, czy przebudowując te okręty, Turcy jednak nie poszli by w unifikację kalibru, i także dziobową 203 zastąpili przez kolejne działo 152 mm? Na rosyjskie krążowniki to też powinno wystarczyć, a zawsze działo było by bardziej szybkostrzelne. Choć odpadły by walor unikalności - bo konfiguracja z 1 działem 203 mm w XX w. to jednak ewenement :)
UsuńdV
Prawdę mówiąc to przy zamianie 203-ki na 152-ki Turcy mogliby się pokusić o wstawienie w wieże po 2 armaty 152 mm. Sądzę, że masowo by się zrównoważyły...
UsuńPeperon
Dokładnie, to by się zbilansowało wręcz idealnie pod względem mas. Z drugiej strony, montaż drugiej armaty 203 mm wymagałby np. odchudzenia pancerza burtowego do 203 mm - i tu. kol. ŁK idealnie utrafił w dokładną wartość, bowiem springsharp wskazuje na zbilansowanie się okrętu z 2x203 przy pancerzu o grubości 203 mm. A więc mamy dwie alternatywy - 11x152 i pb 254 (względnie 12x152 i pb 220), albo 2x203, 8x152 i pb 203. Do wyboru, do koloru :)
UsuńdV
dV
Ja bym obstawiał wersję 12 x 152 mm. Te 1,5 cala pancerza można odżałować, bo i tak inne krążowniki pancerne miały cieńszy. Z drugiej strony korci wstawienie jeszcze cieńszego pancerza burtowego (np. 152 mm) w celu podkręcenia prędkości...
UsuńPeperon
Teoretycznie jest to kusząca opcja, bo wydaje się, że z 12x152 i pb 152 okręt powinien być w stanie wyciągnąć znacznie większą prędkość. Ale springsharp zrobił niemiłą niespodziankę, oceniając osiągi okrętu w tej konfiguracji na zaledwie 20,5 w. :(
UsuńdV
Te okręty miałyby chyba widoki na wzięcie udziału w Wielkiej Wojnie. Byłyby bodaj najstarszymi jej uczestnikami, praktycznie na pewno wśród okrętów stricte bojowych (mogłyby się zdarzyć jakieś jeszcze starsze jednostki pomocnicze).
OdpowiedzUsuńZ pewnością - tak! Jednak niezwykle obszerna przebudowa jest dobrym tego uzasadnieniem.
UsuńŁK
Istotnie, de facto byłaby to budowa nowych okrętów na bazie starych kadłubów.
UsuńMyślę, że z pewnością okręty te dotrwały by w służbie do PWS, skoro zdarzyło się tak przebudowanemu w tym samym czasie Mes'udiye. I chyba faktycznie były by najstarszymi jednostkami bojowymi tej wojny, bo nic starszego nie przychodzi mi w tej chwili do głowy. Dość niedaleko nich były by rosyjskie stawiacze min, przebudowane fregat pancernych, ale jednak nieco młodszych (najbliższa byłaby Ładoga, ex-Minin z 1869 r., aczkolwiek wcielony do służby dopiero w 1878 r.).
UsuńdV
W takim razie służba w linii (w razie przetrwania wojny oczywiście) mogłaby potrwać do mniej więcej połowy lat 20. W czasie wojny pojawiłoby się jakieś uzbrojenie przeciwlotnicze. Później już tylko rola jednostek pomocniczych, kto wie, może do 80-tki czy nawet setki na wodzie.
UsuńRozbiórka "Torgud Reisa" zakończyła się w 1957 r. (nigdy nie był poważnie modernizowany!), więc wszystko możliwe! :)
UsuńŁK
Wiele z pancerników pierwszego pokolenia przetrwało do zaawansowanego wieku XX w., oczywiście w podrzędnych rolach, jak pływające zbiorniki,magazyny, hulki w najlepszym razie. Np. Valiant z 1863 r. - złomowano w 1957 r., Agincourt z 1865 r. - w 1960 r., Sultan z 1870 r. - w 1946 r. A np. taki HMS Warrior, po różnych perypetiach, istnieje do dzisiaj. Więc i tym tureckim okrętom może być pisany naprawdę długi żywot.
UsuńdV
Szczególnie, że w znacznie uboższej Turcji obecność czegoś przestronnego, w czym na głowę nie pada i nie śpieszy się, żeby zatonąć, miała jeszcze większą wartość niż w Albionie.
UsuńZdecydowanie tak. W mniejszych i biedniejszych flotach często tak było (zresztą, w większych jak widać także;))
UsuńdV
Jest to przebudowa alternatywna, ale podobne zdarzały się w realnym świecie. Warunkiem niezbędnym jest dobry stan kadłuba, a ten - w przypadku okrętów żelaznych - często zadziwiał swoją kondycją. Pozostałe elementy konwersji (wymiana artylerii, siłowni i pancerza) są czasami akceptowalną drogą uzyskania wartościowej jednostki bojowej przez skromnego zasobami finansowymi inwestora. Choć są i wyjątki. Bogata Rzesza Niemiecka pokusiła się w końcu XIX wieku na wymianę żelaznego pancerza okrętów klasy "Sachsen" na najnowszy produkt metalurgii niemieckiej - pancerz cementowany Kruppa...
OdpowiedzUsuńŁK
Niemcy swego czasu lubili obszerne modernizacje swoich okrętów, które już nie nadążały na aktualnym poziomem technicznym. Np. 3 stare pancerniki przebudowali na wielkie krążowniki, choć akurat w tych przypadkach nie wymieniali pancerza. Ale poza nim i kadłubem - zmieniali niemal wszystko ;)
UsuńdV
Mnie bardzo się podoba „kameralna”, zgrabna, a jednocześnie solidnie prezentująca się sylwetka okrętu. Uzbrojenie – owszem – tak jak proponują wyżej Koledzy, mogłoby być nieco mocniejsze, ale i tak każdy okoliczny krążownik pp ma „przechlapane”, o ile nie uda mu się w porę zwiać. I po szwedzkiej „Fylgii” chyba mamy drugi najmniejszy krążownik pancerny.
OdpowiedzUsuńAleksander
Najmniejszy okręt, który klasyfikowano jako KPZ, to chyba japońska Chiyoda z 1890 r. (2400 ton, 10x120, pb 92, 19 w.). Ale nie wszyscy się z tym zgadzają. Pamiętam, że miałem swego czasu dyskusję na ten temat na FOW, gdzie optowałem za tym, że był to KPZ, ale opozycja wobec tego zdania była mocna;) Warto natomiast też przywołać małe okręty pancerne pierwszego pokolenia, które z uwagi na swoje mniejsze rozmiary i słabsze opancerzenie czy uzbrojenie często klasyfikowano jako KPZ. Np. francuskie okręty typu Alma z lat 1867-1868
Usuń(3500-3800 ton, 6x194, pb 150) czy Belliqueuse z 1865 r. (3700 ton, 4x194, 6x164, pb 150)
dV
Generalnie zaprojektowanie najmniejszego zbudowanego od podstaw krążownika pancernego późniejszej epoki (tj. 1900–1910) może pozostawać ciekawym wyzwaniem. Można by też zaszaleć przy największym, ale to chyba znacznie łatwiejsze.
Usuń