Japonia na zakupach

Jeszcze przed wybuchem wojny rosyjsko-japońskiej obydwie strony przyszłego konfliktu przejawiały spore zainteresowanie nabyciem okrętów wojennych od państw trzecich. Gdy okazało się, że po stronie Rosji w wojnie weźmie udział także Królestwo Polskie, Japończycy mocno poczuli zagrożenie porażką ze strony połączonych flot Polski i Rosji, które nad flotą cesarską mogły osiągnąć teoretycznie znaczną przewagę ilościową. 

Jeszcze przed wybuchem wojny zakupiono od Włochów dwa budowane pierwotnie dla Argentyny krążowniki pancerne typu Garibaldi, które we flocie japońskiej służyły jako Kasuga i Nisshin.

Natomiast w marcu 1904 r., jak już wspomniałem w którymś z postów, Brytyjczycy w wielkim sekrecie sprzedali Japonii dwa ex-chilijskie pancerniki, zakupione przez Wielką Brytanię, aby zapobiec ich zakupowi przez Rosję. Triumph (ex-Libertad) i Swiftsure (ex-Constitucion) były szybkie (19 w.) i silnie uzbrojone jak na swą wielkość (4x254 i aż 14x190 przy ok. 12.000 ton wyporności) i dzięki temu mogły się okazać cennym wzmocnieniem głównych sił japońskiej floty, zwłaszcza w kontekście stosowanej przez nią manewrowej taktyki „L”.

Do tej dwójki Brytyjczycy „dorzucili” w niewygórowanej cenie kilka nie pierwszej młodości niszczycieli  których akurat sami mieli sporo, a Japończycy – raczej niewiele (na początku wojny raptem 19 sztuk), więc propozycję tę skwapliwie przyjęli. Japończykom przekazano okręty Ferret i Lynx z grupy tzw. 26-węzłowców Lairda, oraz Ardent, Boxer i Bruiser z grupy tzw. 27-węzłowców Thornycrofta, wszystkie ukończone w 1895 r. Były to jednostki liczące sobie po 280 i 265 ton wyporności, uzbrojone w 1 działo 76 mm i 5 dział 57 mm oraz posiadające 2 wyrzutnie torped.

Obydwa pancerniki, jeszcze z brytyjskimi załogami i pod flagą Royal Navy udały się do Japonii, gdzie dotarły w grudniu 1904 r. i zostały wcielone w skład floty cesarskiej pod nazwami Awaji i Mikawa. Wstępną gotowość bojową miały osiągnąć w pierwszej połowie 1905 r. Przybyłe razem z nimi niszczyciele ochrzczono nazwami: Kuroshio, Michishio, Harushio, Oyashio i Natsushio, i sformowano z nich 6 dywizjon niszczycieli. 

Ale to nie był jeszcze koniec zakupów okrętów wojennych przez Cesarstwo. Postanowiono pójść szlakiem przetartym podczas poprzedniej wojny, z Chinami, kiedy to od Chile zakupiono, za pośrednictwem Ekwadoru krążownik pancernopokładowy Esmeralda, we flocie japońskiej służący jako Idzumi.

Tym razem zainteresowanie dowództwa japońskiego padło na dwa chilijskie okręty: krążownik pancerny O’Higgins oraz krążownik pancernopokładowy Chacabuco.

Pierwszy z nich, zbudowany w Wielkiej Brytanii (stocznia Armstronga) O’Higgins był praktycznie pierwowzorem późniejszych krążowników pancernych Japonii (zwłaszcza typu Asama, które w pierwszym wariancie miały być wręcz kopią O’Higginsa) i jako taki całkiem zgrabnie wpasowywał się w skład jej floty. Przy nieco mniejszej wyporności (8.500 ton) miał podobne uzbrojenie główne (4x203) i nieco słabszą artylerię średnią (10 zamiast 14 dział 152 mm, ale za to dodatkowe 4 działa 120 mm).  Z kolei zbudowany również w stoczni Armstronga Chacabuco (4.160 ton, 2x203, 10x120, 23 w.) był praktycznie bliźniakiem służącego już we flocie japońskiej Takasago, więc i z jego wcieleniem do służby nie przewidywano większych kłopotów. Nawiasem mówiąc, okręt ten zbudowany przez stocznię jako tzw. stock-ship (bez zamówienia jakiejkolwiek floty), tuż po zwodowaniu był oferowany m.in. Stanom Zjednoczonym, Turcji, Chile i… Japonii.

Transakcję zakupu okrętów przeprowadzono na początku kwietnia 1904 r., tradycyjnie za pośrednictwem „podstawionego” państwa neutralnego, tym razem Nikaragui. Pod jej flagą obydwie jednostki przybyły 20 maja 1904 r. do portu w Nagasaki, gdzie nastąpiło ich oficjalne wcielenie do składu floty japońskiej. W jej szeregach otrzymały nazwy: O’Higgins – Yakushi (od góry w prefekturze Toyama), Chacabuco – Yahagi (od rzeki na wyspie Honsiu).