Działania na Oceanie Indyjskim

Jak pamiętamy (albo nie pamiętamy;)), 29 września z Sydney wyszedł konwój wiozący oddziału wojska australijskie i nowozelandzkie do Europy. Jego eskortę  stanowiły dwa polskie krążowniki pancerne: Stefan Czarniecki i Piotr Dunin oraz australijski krążownik Philomel. Trasa miała wieść wzdłuż południowych i zachodnich wybrzeży Australii, przez Ocean Indyjski, Morze Czerwone i Kanał Sueski.  18 października gdy konwój znajdował się na południowy zachód od Cieśniny Sundajskiej na horyzoncie od zachodu pojawiły się dymy, pochodzące jak się wkrótce okazało, od dwóch dużych okrętów wojennych. Obydwa polskie krążowniki podążyły sprawdzić co to za jednostki. Okazało się, iż są to dwa niemieckie krążowniki pancerne Furst Bismarck i Prinz Eugen, które 1 sierpnia wyszły z Dar es Salaam i od tego czasu krążyły po Oceanie Indyjskim, topiąc lub zagarniając 11 statków handlowych należących do sprzymierzonych.  Teraz jednak nadszedł kres ich działalności, bowiem były słabiej uzbrojone (4x240 wobec 4x274) i wolniejsze (18 w. wobec 22,5 w.) od obydwu polskich jednostek. Niemiecki dowódca usiłował mimo to odwlec to co nieuniknione, wobec czego starcie przyjęło kształt boju pościgowego, w którym okręty obydwu stron strzelać mogły tylko z połowy swojej artylerii  ciężkiej i to niezbyt celnie wskutek wciąż zmieniającego się dystansu.

Na skutek swej przewagi powoli brały w nim jednak górę okręty polskie, choć i Niemcom udało się kilka razy trafić. Najpoważniejsze z tych trafień unieruchomiło i tym samym wytrąciło z akcji dziobową wieżę krążownika Piotr Dunin. Szczęśliwie dla strony polskiej do tego czasu flagowy okręt niemiecki Furst Bismarck był już mocno postrzelany, nabrał przechyłu a jego prędkośc spadła do 12 w. Polski admirał postanowił, że jego dobiciem zajmie się Piotr Dunin, dla którego pościg w zaistniałej sytuacji był mocno problematyczny. Sam na pokładzie Stefana Czarnieckiego popędził natomiast za Prinz Eugenem, dotychczas ostrzeliwanym przez drugi polski krązownik.

Artylerzyści Stefana Czarnieckiego strzelali coraz lepiej, wkrótce niemiecki okręt miał rozbitą rufową wieżę, pożar w okolicach rufy i powiększający się przechył. Po pół godziny pościgu okręt niemiecki przestał odpowiadać ogniem i zaczął zataczać niekontrolowane kręgi, mając najwyraźniej uszkodzony ster. Jego prędkość spadła do kilku węzłów a przechył sięgnął ok. 20 stopni. Było jasne że wkrótce  zatonie, wobec czego Stefan Czarniecki zawrócił, by wspomóc swego bliźniaka w walce z  drugim niemieckim krążownikiem. Mając sprawną tylko jedną rufową wieżę Piotr Dunin miał mocno utrudnione zadanie, wskutek czego Furst Bismarck, mimo iż mocno postrzelany, wciąż utrzymywał się na wodzie. Wejście do akcji drugiego polskiego krążownika szybko rozstrzygnęło bój. Po kilkunastu minutach niemiecki okręt zsunął się rufą pod powierzchnię wody. Tymczasem dopełnił się los Prinz Eugena, który w końcu przewrócił się do góry stępką. Część rozbitków z niego podjął krążownik Philomel.    

Dalsza część rejsu przebiegła już bez większych niespodzianek i 2 listopada osiągnął on Aden, a 10 listopada Suez, gdzie eskortę przejęły krążowniki brytyjskie.

Tymczasem po doholowaniu na Madagaskar niszczyciela Syriusz i przebudowie 3 statków handlowych na krążowniki pomocnicze, warsztatowiec Mikołaj Kopernik ruszył na Hajnan via Cieśnina Sundajska. 9 listopada opodal Wysp Kokosowych napotkał na niezidentyfikowany krążownik, który zmylony niecodziennym wyglądem naszej jednostki nie wziął jej za okręt wojenny a raczej duży statek pasażerski. Skuszony takim łupem dowódca krążownika nieopatrznie się zbliżył, i wkrótce tego pożałował, bowiem polska załoga trafnie odgadła w nim słynnego korsarza, czyli ni mniej ni więcej a SMS Emden. Również ten w końcu zorientował się z kim ma do czynienia, gdy niebezpiecznie blisko zaczęły padać 6-calowe pociski, a 2 z nich trafiły nawet w kadłub. Korsarz, korzystając z przewagi prędkości bezzwłocznie przerwał starcie i oddalił się od polskiego okrętu. Nie na wiele mu się to jednak zdało, bowiem dowódca warsztatowca nadał w eter meldunek o napotkaniu niemieckiego okrętu, który odebrał australijski krążownik Melbourne eskortujący idący opodal konwój. Na spotkanie Emdena wysłano krążownik Sydney. Ciąg dalszy tej historii wszyscy już znają…