Nowy-stary monitor

W 1915 r. zagrożenie dla kolonii ze strony sił nawodnych wroga w zasadzie ustało. Postanowiono więc wysłać zdobytego w poprzednim roku na Niemcach Odyna do Wielkiej Brytanii celem przebudowy na monitor do ostrzału wybrzeża. Jak widać, okręt został dość radykalnie zmodernizowany. Z jednostki zdjęto całe dotychczasowe uzbrojenie niemieckiej proweniencji, zastępując go  brytyjskim. Jako uzbrojenie główne monitor otrzymał 3 działa kal. 234 mm L/47 (Mk X z 1895 r.), rozmieszczone podobnie jak dotychczasowe działa kal. 240 mm, z tą różnicą że są one zamontowane w stanowiskach pokładowych z pancernymi osłonami, podobnymi do tych które stosowano na brytyjskich małych monitorach typu M15 i zbliżonych. Działa te charakteryzują się sporym zasięgiem wynoszącym 26,7 km przy kącie podniesienia lufy 35 stopni i standardowym ładunku miotającym (przy zwiększonym – nawet ponad 30 km). Jako artylerię średnią zastosowano dość stare (projekt z 1888 r.), ale wciąż moim zdaniem przydatne działa szybkostrzelne kal. 152 mm L/40. Mogą one strzelać pociskami o wadze 45 kg z szybkostrzelnością 5-7 strz./min. i umiarkowaną prędkością wylotową 670-680 m/s (przy nowoczesnych ładunkach miotających). Nie są to parametry imponujące jak na 1915 r., ale do zwalczania niszczycieli powinny wystarczyć (duża prędkość wylotowa nie jest potrzebna, bo niszczyciel to cel nieopancerzony). Oczywiście lepiej było by mieć nowsze działa Mk VII (L/45) ale one wchodziły na uzbrojenie okrętów pozostających wciąż w służbie więc raczej nie były dostępne. Za to w starsze Mk I, II i III były uzbrojone wczesne predrednoty, liczne krążowniki pancerne i pancernopokładowe, oraz jeszcze starsze jednostki które zostały w nie przezbrojone, a w czasie PWS były już wycofywane, więc ich dostępność raczej nie budzi wątpliwości.

Tych dział jest na okręcie w sumie 5, z czego 4 są w sponsonach burtowych, zaś 1 zamontowano w osi symetrii jednostki. Wskutek tego 3 działa mogą strzelać na jedna burtę.

Jako że istnieją poważne przesłanki by sądzić, że oryginalna maszynownia i kotłownia Odyna były mocno zużyte (zresztą po zdobyciu był tylko prowizorycznie doprowadzony do stanu używalności), to cały układ napędowy postanowiłem wymienić. Ostatecznie po długich wahaniach, m.in. wskutek nalegań kolegi ŁK postanowiłem zamontować silnik diesla.   Nowy napęd o mocy 2500 KM pozwala rozwinąć monitorowi prędkość 13,5 w., co do stawianych mu zadań zupełnie wystarcza. Zasięg wynosi 4000 Mm, co również uznaję za wartość wystarczającą

Oczywiście kadłub wyposażono w bąble, przez co znacznie zwiększyła się wyporność, do 4155 ton (normalna). Spadło też zanurzenie, o 0,61 m do równych 5 m (tyle samo co na monitorach typu Glatton). Pozwoli to jednostce na nieco bliższe podchodzenie do brzegu.   

Jeśli chodzi o sylwetkę, to zmieniła się dość istotnie. Okręt otrzymał dominujący na śródokręciu, bardzo brytyjski w stylu maszt trójnożny, z relatywnie wysoko położonym stanowiskiem obserwacyjnym oraz reflektorami. Zamiast dwóch kominów jest teraz jeden dość wąski, który jak sądzę powinien wystarczyć do odprowadzenia spalin z silnika. Miary zmian dopełnia nowa nadbudówka dziobowa i opancerzone stanowisko dowodzenia.

Odyn, polish monitor laid down 1893 (Engine 1915)

Displacement:
    3 842 t light; 3 982 t standard; 4 155 t normal; 4 293 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    259,19 ft / 259,19 ft x 49,87 ft (Bulges 66,80 ft) x 16,40 ft (normal load)
    79,00 m / 79,00 m x 15,20 m (Bulges 20,36 m)  x 5,00 m

Armament:
      2 - 9,21" / 234 mm guns in single mounts, 390,95lbs / 177,33kg shells, 1895 Model
      Breech loading guns in deck mounts with hoists
      on side, all forward
      1 - 9,21" / 234 mm guns in single mounts, 390,95lbs / 177,33kg shells, 1895 Model
      Breech loading gun in a deck mount with hoist
      on centreline aft
      4 - 5,98" / 152 mm guns in single mounts, 103,94lbs / 47,15kg shells, 1888 Model
      Quick firing guns in deck mounts with hoists
      on side, all amidships
      1 - 5,98" / 152 mm guns in single mounts, 103,94lbs / 47,15kg shells, 1888 Model
      Quick firing gun in a deck mount with hoist
      on centreline aft
    Weight of broadside 1 693 lbs / 768 kg
    Shells per gun, main battery: 56

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    8,66" / 220 mm    133,73 ft / 40,76 m    8,33 ft / 2,54 m
    Ends:    Unarmoured
      Main Belt covers 79% of normal length

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    5,98" / 152 mm    2,99" / 76 mm        7,87" / 200 mm
    2nd:    5,98" / 152 mm    2,99" / 76 mm        7,87" / 200 mm
    3rd:    2,99" / 76 mm    2,24" / 57 mm              -
    4th:    2,99" / 76 mm    2,24" / 57 mm              -

   - Armour deck: 2,76" / 70 mm, Conning tower: 5,98" / 152 mm

Machinery:
    Diesel Internal combustion motors,
    Direct drive, 2 shafts, 2 495 shp / 1 862 Kw = 13,50 kts
    Range 4 000nm at 10,00 kts
    Bunker at max displacement = 311 tons

Complement:
    258 - 336

Cost:
    £0,325 million / $1,302 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 212 tons, 5,1%
    Armour: 1 104 tons, 26,6%
       - Belts: 459 tons, 11,0%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 168 tons, 4,0%
       - Armour Deck: 444 tons, 10,7%
       - Conning Tower: 33 tons, 0,8%
    Machinery: 95 tons, 2,3%
    Hull, fittings & equipment: 2 229 tons, 53,7%
    Fuel, ammunition & stores: 313 tons, 7,5%
    Miscellaneous weights: 203 tons, 4,9%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      9 092 lbs / 4 124 Kg = 23,3 x 9,2 " / 234 mm shells or 2,8 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,13
    Metacentric height 2,2 ft / 0,7 m
    Roll period: 18,9 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 100 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,54
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 2,00

Hull form characteristics:
    Hull has low forecastle, rise forward of midbreak
    Block coefficient: 0,512
    Length to Beam Ratio: 3,88 : 1
    'Natural speed' for length: 16,10 kts
    Power going to wave formation at top speed: 45 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -20,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        15,98 ft / 4,87 m
       - Forecastle (20%):    15,98 ft / 4,87 m (19,95 ft / 6,08 m aft of break)
       - Mid (74%):        19,95 ft / 6,08 m (11,48 ft / 3,50 m aft of break)
       - Quarterdeck (13%):    11,48 ft / 3,50 m
       - Stern:        11,48 ft / 3,50 m
       - Average freeboard:    16,91 ft / 5,15 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 50,7%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 116,9%
    Waterplane Area: 8 707 Square feet or 809 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 130%
    Structure weight / hull surface area: 148 lbs/sq ft or 723 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 1,06
        - Longitudinal: 6,64
        - Overall: 1,28
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is adequate
    Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform
    Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather