czwartek, 5 października 2017

Przejęte kanonierki



Ostatnio trwające boje wokół Połągi pokazały iż brakuje w naszej flocie okrętów, które mogły by skutecznie wspierać działania własnych wojsk w pasie nadmorskim. Z dwóch posiadanych na Bałtyku monitorów jeden leży już niestety na dnie, z kolei posiadane kanonierki – co udowadnia niedawny przypadek Meduzy, mają zbyt duże zanurzenie, aby podejść na taką odległość blisko brzegu, która umożliwi skuteczny ostrzał z ich niezbyt ciężkich dział (152 mm i 120 mm). Szczęśliwie, w naszych stoczniach znajdują się niedokończone jednostki budowane na zamówienie zagraniczne, które wydają się tym potrzebom nieźle odpowiadać. Są to dwie kanonierki zamówione przed wojną przez Urugwaj z przeznaczeniem do działań w estuarium La Plata, których oczywiście nie dostarczono zamawiającemu i mogły zostać przejęte przez flotę polska. Jednostki  te mają wyporność 580 ton i uzbrojone są w 2 działa kal. 152 mm w lekko opancerzonych wieżach. Lekki pancerz chroni też kadłub na wysokości kotłowni i maszynowni. Dzięki niedużemu zanurzeniu wynoszącemu tylko 2,75 m, oczekuje się, że będą mogły bezpieczniej niż starsze typy podchodzić blisko brzegu. W sumie są to raczej proste i nieskomplikowane jednostki, ale mogą okazać się przydatne.   


Swarożyc, polish gunboat laid down 1914 (Engine 1915)

Displacement:
    510 t light; 534 t standard; 580 t normal; 617 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    147,18 ft / 147,18 ft x 28,74 ft x 9,02 ft (normal load)
    44,86 m / 44,86 m x 8,76 m  x 2,75 m

Armament:
      2 - 5,98" / 152 mm guns in single mounts, 107,15lbs / 48,60kg shells, 1915 Model
      Quick firing guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, evenly spread
      2 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1908 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, all amidships
      1 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1908 Model
      Quick firing gun in deck mount
      on centreline aft, 1 raised gun
    Weight of broadside 219 lbs / 99 kg
    Shells per gun, main battery: 100

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    1,97" / 50 mm      45,31 ft / 13,81 m    6,00 ft / 1,83 m
    Ends:    Unarmoured
      Main Belt covers 47% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    1,97" / 50 mm    1,57" / 40 mm        1,97" / 50 mm
    2nd:    0,59" / 15 mm          -                  -
    3rd:    0,59" / 15 mm          -                  -

   - Armour deck: 1,97" / 50 mm, Conning tower: 1,18" / 30 mm

Machinery:
    Oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,
    Direct drive, 2 shafts, 1 017 ihp / 759 Kw = 14,00 kts
    Range 3 000nm at 10,00 kts
    Bunker at max displacement = 84 tons

Complement:
    58 - 76

Cost:
    £0,063 million / $0,251 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 27 tons, 4,7%
    Armour: 162 tons, 27,9%
       - Belts: 31 tons, 5,3%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 24 tons, 4,1%
       - Armour Deck: 106 tons, 18,2%
       - Conning Tower: 2 tons, 0,3%
    Machinery: 61 tons, 10,5%
    Hull, fittings & equipment: 260 tons, 44,7%
    Fuel, ammunition & stores: 70 tons, 12,2%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      767 lbs / 348 Kg = 7,2 x 6,0 " / 152 mm shells or 0,7 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,24
    Metacentric height 1,1 ft / 0,3 m
    Roll period: 11,3 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 43 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,25
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 0,74

Hull form characteristics:
    Hull has raised forecastle
    Block coefficient: 0,532
    Length to Beam Ratio: 5,12 : 1
    'Natural speed' for length: 12,13 kts
    Power going to wave formation at top speed: 58 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        8,99 ft / 2,74 m
       - Forecastle (24%):    7,97 ft / 2,43 m (4,49 ft / 1,37 m aft of break)
       - Mid (50%):        4,49 ft / 1,37 m
       - Quarterdeck (22%):    4,99 ft / 1,52 m
       - Stern:        4,99 ft / 1,52 m
       - Average freeboard:    5,59 ft / 1,70 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 69,9%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 44,1%
    Waterplane Area: 2 903 Square feet or 270 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 115%
    Structure weight / hull surface area: 64 lbs/sq ft or 313 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 1,24
        - Longitudinal: 3,35
        - Overall: 1,37
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is extremely poor
    Poor seaboat, wet and uncomfortable, reduced performance in heavy weather

Swarożyc (1915)
Trojan (1915)
Radogost (1915)

 

25 komentarzy:

  1. Bardzo przydatne, dla działań w strefie przybrzeżnej, okręty. Przypominają trochę wielkie monitory rumuńskie i austro-węgierskie, przeznaczone do operowania na Dunaju i wodach przybrzeżnych Morza Czarnego, a także rówieśnicze, brytyjskie kanonierki klasy "Insect". Jednak tutaj, całkiem pokaźna wysokość wolnej burty musi wpływać pozytywnie na dzielność morską. I nie przejmowałbym się do końca danymi z raportu. Ogólna koncepcja okrętów jest, moim zdaniem, bardzo nowoczesna. Po wymianie napędu i korekcie artylerii w początku lat 30-tych - będą mogły pozostać w służbie do końca chronologii blogowej.
    ŁK

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A tu niespodzianka - inspiracją sylwetki tych okrętów były zupełnie inne jednostki (choć nie ukrywam, że pewne podobieństwo do tych, które wymieniłeś, również istnieje). Zgadzam się natomiast, że są to okręty które o ile wojnę przetrwają, to będą mogły służyć do końca, czyli najprawdopodobniej 1939 r.

      Usuń
    2. W takim razie zdradź źródło Twoich inspiracji!
      ŁK

      Usuń
    3. Tej wielkości kanonierka to na pół mili albo i mniej może bezpiecznie do brzegu podejść. Wygląda jak miniaturowy POW :)

      Usuń
    4. Czyżby zminiaturyzowana syjamska "Ratanakosindra"?
      ŁK

      Usuń
    5. ŁK, trafiłeś w samo sedno :)

      Usuń
    6. Połowa zasługi przypada Koledze O'Cooleyowi za sformułowanie "Wygląda jak miniaturowy POW", które mnie skojarzyło się z syjamskim okrętem "Sri Ayuthia". A stąd już tylko kroczek do ich mniejszych i starszych braci...:)
      ŁK

      Usuń
  2. Szukaliśmy kiedyś okrętu do egzekucji Konigsberga. Pasują idealnie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To prawda, ale ta "zielona żaba" też spisała się dobrze! :)
      ŁK

      Usuń
    2. Tak, ale te okręty są akurat na Bałtyku, więc Konigsbergowi nic nie zrobią (zresztą, teraz to jemu już nic bardziej nie zaszkodzi;))

      Usuń
  3. Urokliwa jednostka.
    Z tym podchodzeniem blisko brzegu trzeba będzie jednak uważać, bo okręt ma sporo powierzchni kompletnie nieopancerzonych (min. przód i tył kadłuba, sterówka,…). W takiej sytuacji nawet wrogi ckm będzie mógł być niebezpieczny (z odległości 0,5 mm).
    Tak przy okazji okręt ma spory „luz” (composite strenght = 1,37), więc można go będzie jeszcze trochę dopancerzyć.
    Tak z ciekawości – jakie armaty 152mm są na pokładzie? Bo porównałem długość luf oraz wież z brytyjskimi 15cm/L50 (dla Norwegii) i wyszło, że nasze lufy są o 1/3 krótsze (zresztą konsekwentnie i wieże są bardzo małe). Szacunkowo wychodzi długość luf na Swarożycu około L33.
    I jeszcze szczegół. Wydawało mi się, że maszyny tłokowe nie potrzebują reduktorów, a w raporcie jest jednak oznaczone, że napęd jest „Geared drive”.
    H_Babbock

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Działo to chyba rzeczywiście armatohaubica. To raczej dobry pomysł dla okrętu, którego głównym zadaniem będzie ostrzeliwanie celów na wybrzeżu. Możliwość prowadzenia wtedy ognia haubicznego, na wysokich elewacjach i przy umniejszonym ładunku miotającym, może być bardzo pożądaną cechą.
      ŁK

      Usuń
    2. Ćwierć cala blachy okrętowej z pół mili żaden ckm nie przestrzeli.
      Te działa to chyba jednak armaty, tyle ze z krótszymi lufami i wysokimi kątami podniesienia, bo wg ówczesnych norm to do L25 czy nawet L20 to haubica. Zamieszanie z klasyfikacją to od DWŚ, kiedy armatom zwiększano kąty podniesienia, a haubicom wydłużano lufy (choć zdarzały się haubice z "miedzywojnia" z lufami prawie L30 albo L35 jak 240mm Black Dragon)

      Usuń
  4. Okręcik całkiem sympatyczny, co nie zmienia faktu, że trochę wydaje mi się dziwnym, iż na 500-600 tonach mieszczą się aż dwa działa 152 i na dokładkę trochę pancerza.
    Aleksander

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Monitory "dunajskie" (np. rówieśniczy, austro-węgierski typ "Sava") miały podobną wielkość i opancerzenie. Artyleria była tam, co prawda, kalibru 120 mm, ale oprócz 2 armat, tworzyły ją jeszcze 2 haubice. Warto również pamiętać, na co zwrócił uwagę Kolega H_Babbock, że spora część kadłuba jest tu pozbawiona opancerzenia.
      ŁK

      Usuń
  5. Napęd skorygowany. Co do działa, to jest to rodzima modyfikacja Caneta, którą już przedstawiałem przy okazji ostatniego pancernika, który również w ten model został wyposażony.
    W kwestii natomiast dział i pancerza - i tak nie żyłowałem tego projektu, czego dowodem jest współczynnik composite strength = 1,37. T o oznacza, że teoretycznie, na ten okręt weszło by, mówiąc obrazowo, jeszcze więcej pancerza, dział czy paliwa. Aktualne charakterystyki okrętu nie wydają mi się jakoś szczególnie nierealistyczne, przecież nawet nieco mniejsze brytyjskie monitory też nosiło po 2 6-calówki (albo 1 działo 234 mm, co jest jeszcze cięższym uzbrojeniem).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A, co z długością lufy tej 6"? Faktycznie wygląda na armatohaubicę!
      ŁK

      Usuń
    2. Lufa jest taka sama jak w każdym innym okręcie naszej floty wyposażonym w 6-calówki (pomijając jakieś stare, krótkolufowe modele które trafiły na krążowniki pomocnicze itp).

      Usuń
  6. Nie było jeszcze w tamtym okresie armatohaubic ani nawet haubicoarmat. Co najwyżej trafiał się jakiś model haubicy z lufą dłuższą niż zazwyczaj.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I tu się Kolega myli! Bodaj już w 1910 r. firma "Rheinmetall" opracowała i wdrożyła wkrótce do produkcji 149,7 mm haubicoarmatę (zwaną też długą haubicą polową) z lufą L/30 i donośnością do 14,5 km. Ten ostatni parametr jest znakomity nawet dla dział tego typu z okresu DWS. Wadą tego działa, nie mającą jednak większego znaczenia przy użyciu w artylerii okrętowej, był znaczny ciężar, powodujący konieczność rozbierania go na 2 jednostki w transporcie polowym.
      ŁK

      Usuń
    2. A moge jakiś link poprosić? Znalazłem lange schwere Feldhaubitze 15cm, ale to wspólne (finalnie) opracowanie Rheinmetall i Krupp 15cm lg. sFH 13/02 a z lufą L30 (29,5) i zasięgiem 14,5km to 15 cm sFH18 to działo z lat 26-30 i znów połączenie prac Kruppa i Rheinmetall.

      Usuń
    3. Kolego, nie wszystko można znaleźć w internecie, choć z niego także chętnie korzystam! Oprócz tego jest jeszcze literatura przedmiotu: Pataj Stefan, "Artyleria lądowa 1871 - 1970", Wydawnictwo MON, Warszawa 1975. Na str. 228, poz. 356 jest pierwotna wersja działa jeszcze sprzed PWS i na str. 251, poz. 425 wersja z lat PWS. Oznaczenie "Rh" wskazuje, że są to konstrukcje firmy "Rheinmetall". I uprzedzając ewentualny zarzut odpowiadam, że jestem świadomy licznych błędów i niedociągnięć wskazanego powyżej opracowania.
      ŁK

      Usuń
    4. PS. Jest również link, tyle, że nie o wartości źródłowej: http://forum.ioh.pl/viewtopic.php?t=7190&postdays=0&postorder=asc&start=600&sid=09a3f1402f3255ef24d95fdac4000a89. Pozdrawiam!
      ŁK

      Usuń
    5. Oznaczenie VH (15cm Versuchshaubitze (18)(Rh))- haubica eksperymentalna. Szukałem, bo pana Pataja nie mam pod ręką http://sassik.livejournal.com/344764.html i wygląda że jest to finalnie sFH18, czyli obaj mamy rację- było, ale dopiero w DWŚ w służbie.
      O'Cooley

      Usuń
    6. Choć wygląda to dość absurdalnie, ale chyba rzeczywiście obaj mamy, w pewnym sensie, rację! :)
      ŁK

      Usuń