sobota, 21 listopada 2020

Okręt rzeczno-przybrzeżny

W czasie DWS i przed nią Rosjanie sporo eksperymentowali z różnego rodzaju jednostkami przybrzeżnymi  i rzecznymi wyposażonymi w wieże czołgowe lub nawet wyrzutnie rakiet niekierowanych („katiusze”). Były wśród nich jednostki klasyfikowane jako kanonierki opancerzone, z jedną lub dwiema wieżami, wypierające po kilkadziesiąt ton, lekko opancerzone, za to osiągające rzekomo spore prędkości (ponoć nawet 28 w.). Były też jednostki większe, nawet 150-tonowe (MBK-161, MBK-186), dwuwieżowe z generalnie bardziej rozbudowanym uzbrojeniem (działka, km-y), przyzwoicie opancerzone, ale wolniejsze (do 18 w.). Podsunęło mi to pomysł rozwinięcia tej idei i zbudowania większego uniwersalnego okrętu rzeczno-przybrzeżnego, umownie nazwanego monitorem. Okręt byłby przeznaczony na spokojne wody przybrzeżne i śródlądowe (wybrzeża Morza Bałtyckiego i Czarnego, Morze Kaspijskie, Amur). Głównym uzbrojeniem jednostki są 4 wieże z czołgów T-34/85, uzupełnione działkami plot i karabinami maszynowymi. Napęd stanowią silniki wysokoprężne. Okręty otrzymały oczywiście opancerzenie – wieże posiadają standardowe opancerzenie jak w czołgach T-34/85 czyli 90 mm od czoła i 75 mm z boku, pas pancerza burtowego ma 37 mm a pokład – 15 mm.

 




 Taganrog, soviet littorial monitor laid down 1943

Displacement:
    272 t light; 280 t standard; 284 t normal; 287 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    190,35 ft / 188,91 ft x 28,02 ft x 3,15 ft (normal load)
    58,02 m / 57,58 m x 8,54 m  x 0,96 m

Armament:
      4 - 3,35" / 85,0 mm guns in single mounts, 18,74lbs / 8,50kg shells, 1943 Model
      Quick firing guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, evenly spread, 2 raised mounts - superfiring
      2 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1943 Model
      Anti-aircraft guns in deck mounts
      on side, all forward, all raised mounts - superfiring
      1 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1943 Model
      Anti-aircraft gun in deck mount
      on centreline aft, 1 raised gun
      4 - 0,50" / 12,7 mm guns in single mounts, 0,06lbs / 0,03kg shells, 1943 Model
      Machine guns in deck mounts
      on side ends, evenly spread
    Weight of broadside 80 lbs / 36 kg
    Shells per gun, main battery: 50

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    1,46" / 37 mm    106,89 ft / 32,58 m    4,00 ft / 1,22 m
    Ends:    Unarmoured
      Main Belt covers 87% of normal length

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    3,54" / 90 mm    2,95" / 75 mm        1,97" / 50 mm

   - Armour deck: 0,59" / 15 mm, Conning tower: 2,95" / 75 mm

Machinery:
    Diesel Internal combustion motors,
    Direct drive, 2 shafts, 383 shp / 286 Kw = 12,00 kts
    Range 600nm at 8,00 kts
    Bunker at max displacement = 7 tons

Complement:
    33 - 44

Cost:
    £0,126 million / $0,505 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 10 tons, 3,5%
    Armour: 108 tons, 38,1%
       - Belts: 28 tons, 9,9%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 35 tons, 12,4%
       - Armour Deck: 42 tons, 14,8%
       - Conning Tower: 3 tons, 1,0%
    Machinery: 10 tons, 3,5%
    Hull, fittings & equipment: 144 tons, 50,8%
    Fuel, ammunition & stores: 12 tons, 4,1%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      569 lbs / 258 Kg = 30,4 x 3,3 " / 85 mm shells or 1,2 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,49
    Metacentric height 1,5 ft / 0,4 m
    Roll period: 9,7 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 26 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,07
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 0,27

Hull form characteristics:
    Hull has raised forecastle
    Block coefficient: 0,596
    Length to Beam Ratio: 6,74 : 1
    'Natural speed' for length: 13,74 kts
    Power going to wave formation at top speed: 33 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 9,00 degrees
    Stern overhang: 0,49 ft / 0,15 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        5,97 ft / 1,82 m
       - Forecastle (21%):    5,97 ft / 1,82 m (2,99 ft / 0,91 m aft of break)
       - Mid (50%):        2,99 ft / 0,91 m
       - Quarterdeck (23%):    2,99 ft / 0,91 m
       - Stern:        2,99 ft / 0,91 m
       - Average freeboard:    3,60 ft / 1,10 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 38,1%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 66,5%
    Waterplane Area: 3 857 Square feet or 358 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 137%
    Structure weight / hull surface area: 34 lbs/sq ft or 168 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 1,03
        - Longitudinal: 0,48
        - Overall: 0,58
    Caution: Hull subject to strain in open-sea
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is cramped
    Ship has quick, lively roll, not a steady gun platform
    Caution: Lacks seaworthiness - very limited seakeeping ability

29 komentarzy:

  1. Bardzo fajny okręt. Z pewnością nadaje się do użycia na wodach przybrzeżnych. Patrząc na bokorys sprawia wrażenie okrętu znacznie większego, co też może mieć swoje znaczenie w kontakcie z okrętami nieprzyjaciela.
    ŁK

    OdpowiedzUsuń
  2. Jak na jednostkę sowiecką relatywnie bardzo silne uzbrojenie przeciwlotnicze (aczkolwiek w przypadku takich jednostek kaliber 37 mm jest de facto uniwersalny).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Śródlądowe okręty sowieckie miały najczęściej bardzo przyzwoitą artylerię przeciwlotniczą. Jest to dla tej klasy okrętów conditio sine qua non.
      ŁK

      Usuń
    2. Współczesne i podobne przeznaczeniem BK-501 przy wyporności 150 ton z OPL miały 1x37 mm i 2x12,7 mm, analogicznie podobne wielkościowo BK-521. Zatem, uwzględniając wyporność, tu mamy w przypadku kalibru 37 mm wyrobienie nawet 167% normy. Na pewno nie kwalifikuje się na Order Lenina, ale wzmianka w gazetce ściennej się należy.

      Usuń
    3. Wyrobiłem 167% normy, to chyba zostałem stachanowcem ;)

      Usuń
    4. Towarzysze z NKWD już jadą z gratulacjami!

      Usuń
  3. Sam nie wiem co powiedzieć.
    Pomysł doprawdy nietypowy.
    I ten opis że wieże mają barbety.
    Niby gdzie armaty mają schowaną amunicję skoro załoga wież siedzi prawie na dnie okrętu.
    Taki drobiazg.
    "85 mm armata czołgowa wz.1944"
    Więc raczej tu jej nie może być.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Chyba jednak może, bo armata była używana już od 1943 r. na czołgach KW w odmianie KW-85.
      ŁK

      Usuń
    2. Tak, o ile to armata i wieże z serii prototypowej i pierwszych produkcyjnych. Tam była D-5T zaprojektowana do ciężkich IS-ów, a w seryjnych ZiS-S-53. Z rysunku trudno wyczuć.

      Usuń
    3. Może to być również zaadaptowana dla tego okrętu armata przeciwlotnicza wz.1939 (52-K).
      ŁK

      Usuń
    4. Miałem tu na myśli armatę, która była w czołgach T-34-85 pierwszej serii czyli D-5T. O ile mi wiadomo, pochodzi ona z 1943 r., a więc myślę, że mogła by się pojawić na okręcie z tego roku.
      Nie rozumiem natomiast wątpliwości co do zapasu amunicji. Od wież do dna okrętu jest więcej niż w czołgu, więc miejsca na amunicję nie powinno zabraknąć.

      Usuń
  4. Logicznie zaprojektowany i na pewno użyteczny okręt. Prawdopodobnie często wspierałby działania sił lądowych, walcząc z czołgami. Nie wiem, czy jego pancerz burtowy i pokładowy by to wytrzymały (może tak).
    A jeśli chodzi o radzieckie rzeczno-przybrzeżne jednostki, to (o ile się orientuję) największymi były trzy monitory typu „Chasan” (1939/40 r, 1700 standard, 6 x 130 mm (3 x II), 4 x 76, 15 w). Operowały w dolnym biegu Amuru, na Morzu Ochockim i w tamtych rejonach.
    Aleksander

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W zasadzie są znane jeszcze większe okręty morsko-rzeczne. Brazylijskie pancerniki obrony wybrzeża "Floriano" i "Deodoro" operowały również na Amazonce. Podobnie okrętami morsko- rzecznymi były też argentyńskie miniaturowe pancerniki obrony wybrzeża "Independencia" i "Libertad" operujące często na Paranie.
      ŁK

      Usuń
    2. O ile jednak Chasany to faktyczne okręty rzeczno-morskie (a nawet bardziej rzeczne), to w przypadku okrętów brazylijskich i afrgnetyńskich ich rzeczne działania miały raczej charakter uboczny wobec ich oryginalnego przeznaczenia - czyli okrętów obrony wybrzeża, ale jednak pełnomorskich. O ile mi wiadomo, na etapie projektowania nie przewidywano ich działania na rzekach. W przeciwieństwie do np. monitorów typu Javary przeznaczonych zasadniczo na Amazonkę, które ostatecznie skończyły jako brytyjskie okręty typu Humber i były wykorzystywane raczej na morzu, choć był też epizod ze zniszczeniem Konigsberga (który w sumie też został niejako okrętem morsko-rzecznym i to jeszcze większym niż brazylijskie POW-y ;))

      Usuń
    3. Z tego, co mi wiadomo przewidywano od początku możliwość używania tych okrętów na wodach śródlądowych.
      ŁK

      Usuń
    4. Możliwe, ja jednak o tym dotąd nie słyszałem. Sprawa wymaga pogrzebania, masz może namiary na jakieś źródła, które by o tym wspominały?

      Usuń
    5. W odniesieniu do okrętów argentyńskich uwzględnia taką opcję choćby Navypedia ("capable to operate on large rivers"). "Floriano" z kolei wpłynął pod koniec swe służby (o ile pamięć nie płata mi figli!) na Amazonkę w okresie wojny kolumbijsko-peruwiańskiej o Leticję.
      ŁK

      Usuń
  5. Jak na „duże okręty rzeczne” to dla mnie kaliber uzbrojeni wydaje się trochę za mały. Może można by wykorzystać wieże czołgów IS-2 z działami 122mm, wtedy okręt wypadłby znacznie „solidniej”.
    H_Babbock

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wolę 4 lufy 85 mm w miejsce 2 kalibru 122 mm. Jeśli założyć użycie przeciwko umocnieniom polowym, to lepsze byłyby z kolei 2 haubice 152 mm.
      ŁK

      Usuń
    2. Jakby się uprzeć, to może 4x122 by weszło. W sumie okręt i tak jest świadomie przeciążony jak na standardy springsharpa (ustalone dla jednostek pełnomorskich), więc może dociążenie go jeszcze trochę specjalnie nie zaszkodzi. Na północny Atlantyk i tak się nim nie wybieram ;)

      Usuń
    3. Potencjalnie (acz nie w 1943) byłyby jeszcze działa 100 mm, stanowiący mniej więcej ekwiwalent masowy 122 mm (a nawet dające się wcisnąć na podwozie T-34).

      Usuń
    4. Masa armaty 122 mm przekracza 3-krotność masy działa 85 mm. Nie da rady!
      ŁK

      Usuń
    5. Czołg IS-2 (122mm) ważył 46t, T-34-85 32t. Czyli różnica 12t. W tym sama wieża "122" pewnie cięższa była od wieży "85" o kilka ton? max o 6t?. Czyli dodatkowe obciążenie monitora byłoby łącznie o 24t maksymalnie. Sądzę, że zwiększenie szerokości o jakieś 0,5m załatwiło by sprawę.
      H_Babbock

      Usuń
    6. Dokładnie - lekkie przekonstruowanie kadłuba które dodało by nieco wyporności było by całkowicie wystarczające.

      Usuń
    7. Dodatkowe zwiększenie zanurzenia? Może być, ale zapomnijmy o użyciu okrętu na morzu!
      ŁK

      Usuń
    8. Nie zanurzenia, ale szerokości kadłuba.

      Usuń
    9. Myślałem, że dyskutujemy dokładnie o tym projekcie, a nie o alternatywnym, o zmienionych proporcjach kadłuba.
      ŁK

      Usuń
    10. @Jasta. Jak wcisnąć 100 mm na podwozie T-34? Jednym z powodów zarzucenia rozwoju T-34 i T-44 była właśnie niemożność zamontowania czegokolwiek większego niż 85 mm. Dlatego powstał T-54.

      Usuń
    11. T-34-100 jednak powstał w metalu, działa dawały się fizycznie zamontować. Z działem LB-100 wóz nawet jakoś funkcjonował. T-44-100 działał wręcz zupełnie dobrze, tyle że podwozie T-54 rokowało lepiej.

      Usuń