Szkolny okręt artyleryjski

Tym razem prezentuję modernizację jednej z naszych starszych jednostek. Rozpoznanie pierwowzoru może nastręczyć pewnych trudności, jako że przebudowa jest dość radykalna. Dlatego spieszę poinformować, iż jest to dawny pancernik Zygmunt August (ex-Texas), przebudowany na szkolny okręt artyleryjski. Zmiany jak widać, są spore. Właściwie znikło wszystko powyżej pokładu, a i samym kadłubie zaszły poważne zmiany. Jako że w nowej roli ma to być jednostka szkoląca artylerzystów, to otrzymała ona szeroki wachlarz nowoczesnych dział będących na uzbrojeniu naszej floty. Przede wszystkim,  są 4 nowoczesne działa  203 mm L/50 w dwóch wieżach zamontowanych w osi symetrii jednostki. W miejscu dawnych wież dział kal. 305 mm zamontowano podwójne wieże dział kal. 152 mm, analogiczne jak na krążowniku Obertyn. Dodatkowe 4 działa tego kalibru zostały umieszczone w dotychczasowych stanowiskach burtowych na sponsonach mieszczących uprzednio działa 152/35, stosownie do nowej artylerii powiększonych. Wreszcie, artylerię uzupełniają 2 szybkostrzelne działa 102 mm wz. 1895 – po jednym na rufie i na nadbudówce oraz 4 działka automatyczne kal. 37 mm.

Zmianom uległo też uzbrojenie torpedowe – wszystkie dotychczasowe wyrzutnie torped kal. 356 mm zostały usunięte, w zamian zamontowano dwie podwójne wyrzutnie kal. 533. Zostały one zlokalizowane we wnękach wyciętych w burcie w rejonie śródokręcia.

Wymianie uległ także cały układ napędowy – kotłownia i siłownia. Zastosowano tradycyjną, ale nową maszynę parową, gdyż na okręcie tego typu nie wydawało się zasadnym montowanie bardziej awangardowego rodzaju napędu. Nowe maszyny pozwalają osiągnąć prędkość 20 w. i zasięg 6500 Mm, które to parametry do celów szkoleniowych wydają się być zupełnie wystarczające.  Pamiętam, że kiedyś dyskutowaliśmy o ewentualnych dieslach, ale to przy założeniu że przebudowa była by ok 1912-1914 r. Tymczasem nastąpiła ona nieco wcześniej.

Pewne zdziwienie natomiast budzić musi opancerzenie barbet wież dział kal. 152 mm. W istocie jest to zachowana z pierwotnej postaci okrętu romboidalna centralna reduta pancerna, stanowiąca jak gdyby wspólną barbetę dla obydwu wież na śródokręciu. Ze względów finansowych oraz stopnia skomplikowania takiej operacji, jej demontaż uznano za niecelowy, mimo iż stanowi ona teraz znaczny i w sumie zbędny balast. Zdecydowano się natomiast na zdjęcie dotychczasowego pasa pancernego, który zastąpiony został przez analogicznych rozmiarów pas o grubości 120 mm ze stali Kruppa. Wprawdzie odżegnywałem się od zdejmowania pancerza, ale skoro w latach 90-tych Rosjanie zrobili coś takiego na Piotrze Wielkim (zastąpili stary pancerz żelazny 356 mm nowym, 203 mm ze stali Kruppa, to i my możemy :) Oczywiście, można się spierać, czy pancerz tej jednostce jest aż tak bardzo niezbędny, ale zakładam, że ma ona zachować pewne walory bojowe i posłużyć jeszcze przez kilkanaście lat, np. w koloniach. W tym kontekście opancerzenie jej nie zaszkodzi :)

Zygmunt August, polish training gunnery ship laid down 1889 (Engine 1909)

Displacement:
    5 215 t light; 5 491 t standard; 6 150 t normal; 6 677 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    301,35 ft / 301,35 ft x 64,07 ft x 22,51 ft (normal load)
    91,85 m / 91,85 m x 19,53 m  x 6,86 m

Armament:
      4 - 7,99" / 203 mm guns (2x2 guns), 255,24lbs / 115,77kg shells, 1905 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on side, all amidships
      4 - 5,98" / 152 mm guns (2x2 guns), 107,15lbs / 48,60kg shells, 1891 Model
      Quick firing guns in turrets (on barbettes)
      on side, all amidships
      4 - 5,98" / 152 mm guns in single mounts, 107,15lbs / 48,60kg shells, 1891 Model
      Quick firing guns in deck mounts with hoists
      on side, all amidships
      2 - 4,02" / 102 mm guns in single mounts, 32,38lbs / 14,69kg shells, 1895 Model
      Quick firing guns in deck mounts with hoists
      on centreline, all aft, 1 raised mount
      4 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1908 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, all amidships
    Weight of broadside 1 949 lbs / 884 kg
    Shells per gun, main battery: 130
    4 - 21,0" / 533 mm above water torpedoes

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    4,72" / 120 mm    118,01 ft / 35,97 m    6,99 ft / 2,13 m
    Ends:    Unarmoured
      Main Belt covers 60% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    5,91" / 150 mm    3,94" / 100 mm        5,91" / 150 mm
    2nd:    4,92" / 125 mm    1,97" / 50 mm        12,0" / 305 mm
    3rd:    2,95" / 75 mm    1,97" / 50 mm              -
    4th:    1,46" / 37 mm    0,98" / 25 mm              -
    5th:    0,98" / 25 mm          -                  -

   - Armour deck: 2,01" / 51 mm, Conning tower: 5,91" / 150 mm

Machinery:
    Coal and oil fired boilers, complex reciprocating steam engines,
    Hydraulic drive, 2 shafts, 13 701 ihp / 10 221 Kw = 20,00 kts
    Range 6 500nm at 11,00 kts
    Bunker at max displacement = 1 187 tons (80% coal)

Complement:
    346 - 451

Cost:
    £0,532 million / $2,127 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 244 tons, 4,0%
    Armour: 1 330 tons, 21,6%
       - Belts: 207 tons, 3,4%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 604 tons, 9,8%
       - Armour Deck: 476 tons, 7,7%
       - Conning Tower: 43 tons, 0,7%
    Machinery: 1 033 tons, 16,8%
    Hull, fittings & equipment: 2 529 tons, 41,1%
    Fuel, ammunition & stores: 935 tons, 15,2%
    Miscellaneous weights: 79 tons, 1,3%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      7 484 lbs / 3 395 Kg = 29,8 x 8,0 " / 203 mm shells or 1,5 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,07
    Metacentric height 2,9 ft / 0,9 m
    Roll period: 15,7 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 68 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,48
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,36

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,495
    Length to Beam Ratio: 4,70 : 1
    'Natural speed' for length: 17,36 kts
    Power going to wave formation at top speed: 60 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -5,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        20,93 ft / 6,38 m
       - Forecastle (18%):    17,95 ft / 5,47 m
       - Mid (50%):        17,95 ft / 5,47 m
       - Quarterdeck (23%):    17,95 ft / 5,47 m
       - Stern:        17,95 ft / 5,47 m
       - Average freeboard:    18,16 ft / 5,54 m

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 86,7%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 108,5%
    Waterplane Area: 12 810 Square feet or 1 190 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 113%
    Structure weight / hull surface area: 126 lbs/sq ft or 617 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,85
        - Longitudinal: 4,76
        - Overall: 1,01
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is adequate
    Room for accommodation and workspaces is adequate
    Good seaboat, rides out heavy weather easily