Flottenkreuzer

Niemieckie krążowniki lekkie miały charakter dość uniwersalnych okrętów, mających zarówno służyć we współdziałaniu z własną flotą liniowa, jak i samodzielnie, na odległych placówkach zamorskich. W 1916 r. pojawił się pomysł budowy wyspecjalizowanego okrętu, którego funkcja koncentrowałaby się na zadaniach rozpoznawczych na rzecz Hochseeflotte. Do tego potrzeba było okrętu o niekoniecznie dużym zasięgu, za to wysokiej prędkości, ewentualnie kosztem uzbrojenia. Powstało kilka projektów takiego okrętu (Flottenkreuzer FK 1, 1a, 2, 3 i 4) różniących się wielkością (od 3000/3800 do 7000/8650 ton) i uzbrojeniem głównym (5 do 8 dział 150 mm). Wszystkie łączyła wysoka prędkość wynosząca 32-33 w. Poniżej prezentuję symulację wariantu FK 1a o wyporności 4023/4850 ton i uzbrojeniu składającym się z 5x150, 2x88 plot i 4 wt 600, z możliwością zabrania 100 min. Okręt ma główny pas pancerny grubości 40 mm na wysokości kotłowni i maszynowni oraz 18 mm pasy pancerne na dziobie i rufie, chroniące komory amunicyjne. Pokład ma grubość 30 mm i opada skosami ku dolnym skrajom pancerza burtowego, wzmacniając tym samym ochronę pionową okrętu. W gruncie rzeczy okręt w tym wariancie można ocenić jako odpowiednik brytyjskich typów C i D. Symulacja nieco zweryfikowała zakładane parametry – okręt nie osiąga bowiem planowanych 32-33 w., a jedynie 30,5, a i to przy wyporności nieco podniesionej w stosunku do projektowanej. Niemniej i tak należy go uznać za w miarę udany. Prędkość ponad 30 w. dla pierwszowojennego krążownika to wynik nad wyraz dobry, choć okupiony niezbyt imponującym opancerzeniem. No ale jak zwykle – nie można mieć wszystkiego ;)

 

Aachen, german light cruiser laid down 1916 (Engine 1917)

Displacement:
    3 574 t light; 3 722 t standard; 4 082 t normal; 4 370 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    452,89 ft / 437,96 ft x 40,75 ft x 14,99 ft (normal load)
    138,04 m / 133,49 m x 12,42 m  x 4,57 m

Armament:
      3 - 5,91" / 150 mm guns in single mounts, 102,98lbs / 46,71kg shells, 1906 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on centreline ends, majority aft, 1 raised mount aft
      2 - 5,91" / 150 mm guns in single mounts, 102,98lbs / 46,71kg shells, 1906 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, all forward
      2 - 3,46" / 88,0 mm guns in single mounts, 20,79lbs / 9,43kg shells, 1915 Model
      Anti-aircraft guns in deck mounts
      on centreline, all amidships, 1 raised mount
    Weight of broadside 556 lbs / 252 kg
    Shells per gun, main battery: 200
    4 - 23,6" / 600 mm above water torpedoes

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    1,57" / 40 mm    250,10 ft / 76,23 m    10,96 ft / 3,34 m
    Ends:    0,71" / 18 mm    136,22 ft / 41,52 m    6,50 ft / 1,98 m
      51,64 ft / 15,74 m Unarmoured ends
      Main Belt covers 88% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    1,97" / 50 mm    0,79" / 20 mm              -
    2nd:    1,97" / 50 mm    0,79" / 20 mm              -
    3rd:    0,79" / 20 mm          -                  -

   - Armour deck: 1,18" / 30 mm, Conning tower: 3,15" / 80 mm

Machinery:
    Oil fired boilers, steam turbines,
    Geared drive, 2 shafts, 45 729 shp / 34 114 Kw = 30,50 kts
    Range 2 800nm at 17,00 kts
    Bunker at max displacement = 648 tons

Complement:
    254 - 331

Cost:
    £0,679 million / $2,714 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 70 tons, 1,7%
    Armour: 520 tons, 12,7%
       - Belts: 205 tons, 5,0%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 29 tons, 0,7%
       - Armour Deck: 268 tons, 6,6%
       - Conning Tower: 17 tons, 0,4%
    Machinery: 1 651 tons, 40,5%
    Hull, fittings & equipment: 1 333 tons, 32,6%
    Fuel, ammunition & stores: 509 tons, 12,5%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      2 504 lbs / 1 136 Kg = 24,3 x 5,9 " / 150 mm shells or 0,6 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,50
    Metacentric height 2,6 ft / 0,8 m
    Roll period: 10,6 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 44 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,14
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 0,76

Hull form characteristics:
    Hull has rise forward of midbreak
    Block coefficient: 0,534
    Length to Beam Ratio: 10,75 : 1
    'Natural speed' for length: 20,93 kts
    Power going to wave formation at top speed: 61 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 18,00 degrees
    Stern overhang: 6,99 ft / 2,13 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        24,44 ft / 7,45 m
       - Forecastle (17%):    19,95 ft / 6,08 m
       - Mid (36%):        18,44 ft / 5,62 m (10,47 ft / 3,19 m aft of break)
       - Quarterdeck (11%):    10,47 ft / 3,19 m
       - Stern:        10,96 ft / 3,34 m
       - Average freeboard:    14,03 ft / 4,28 m

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 144,6%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 94,2%
    Waterplane Area: 12 270 Square feet or 1 140 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 92%
    Structure weight / hull surface area: 65 lbs/sq ft or 319 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,98
        - Longitudinal: 1,23
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is cramped
    Room for accommodation and workspaces is adequate
    Poor seaboat, wet and uncomfortable, reduced performance in heavy weather

Aachen (1917)
Thorn (1917)
Essen (1918)
Duisburg (1918)