Flota polska w XIX w. - pancernik bateryjny uzbrojony w 100-funtówki

Pierwsza połowa lat 60-tych XIX w. w dziedzinie artylerii okrętowej zaznaczyła się swoistym renesansem gładkolufowych dział odprzodowych, strzelających pełnymi, okrągłymi kulami. Na taki stan rzeczy złożyły się różnorakie problemy „wieku dziecięcego” stosowanej ówcześnie artylerii gwintowanej, jak i koniecznością zwalczania okrętów opancerzonych, do czego – jak się niespodziewanie okazało – najlepiej się nadawały tradycyjne, doskonalone od stuleci działa odprzodowe, tyle tylko, że mogące mieć – dzięki stosowanej mechanizacji – dużo większe rozmiary, a więc i siłę rażenia w stosunku do swoich mniejszych protoplastów znanych jeszcze z epoki drewnianych żaglowców.

Prezentowany dziś okręt, to pancernik bateryjny, zbudowany dla niesienia artylerii gładkolufowej o wielkim wagomiarze. Jest znanym fakt zainteresowania Rosjan amerykańskimi działami gładkolufowymi Dahlgrena, a nawet zakupu przez nich pewnej ich ilości. Stąd sądzę, że skonstruowane według podobnej filozofii działa mogły by znaleźć się także na uzbrojeniu hipotetycznej floty polskiej w pierwszej połowie lat 60-tych XIX w.  Co do samego okrętu – konstrukcyjnie jest to tradycyjny pancernik bateryjny (fregata pancerna – bo ma kilka działek na spardeku), w odróżnieniu od poprzednika zbudowany jednak z żelaza. Mimo znacznie większych od niego wymiarów ma mniej liczna artylerię, co z nawiązką rekompensuje znaczny jej wagomiar. Dla zastosowanych dział 100-funtowych szacuję (korzystając ze wzoru de Marre’a) przebijalność pancerza na poziomie 130-135 mm z dystansu 900-1800 m – co powinno zapewnić możliwość penetracji opancerzenia każdego potencjalnego przeciwnika (przy założeniu prędkości wylotowej 480 m/s – jak dla brytyjskiej gładkolufowej 68-funtówki, co wydaje się być realnym i możliwym do osiągnięcia wynikiem). Do zalet tego okrętu należy też zaliczyć opancerzenie, które plasuje go na pierwszym miejscu w świecie w 1864 r. – pobiłby go pod tym względem dopiero brytyjski Bellerophon, wodowany w 1865 r., mający 6 cali pancerza na burcie. Do tego bardzo dobra prędkość rzędu 14 w. (a pod parą i żaglami na pewno dobre 2 w. szybciej) – i wygląda na to, że wyszedł idealny pancernik bateryjny:-) 

Bolesław Śmiały, polish broadside ironclad laid down 1863 (Engine 1864)

Displacement:
    5 343 t light; 5 569 t standard; 6 027 t normal; 6 394 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    270,01 ft / 263,52 ft x 57,64 ft x 23,26 ft (normal load)
    82,30 m / 80,32 m x 17,57 m  x 7,09 m

Armament:
      20 - 100pdr guns in single mounts, 100lbs / 45,36kg shells, 1863 Model
      Smoothbore guns in broadside mounts
      on side, evenly spread
      6 - 32pdr guns in single mounts, 32lbs / 14,52kg shells, 1863 Model
      Smoothbore guns in broadside mounts
      on side, evenly spread, all raised mounts
    Weight of broadside 1 096 lbs / 497 kg
    Shells per gun, main battery: 130

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    5,51" / 140 mm    199,02 ft / 60,66 m    8,33 ft / 2,54 m
    Ends:    Unarmoured
      Main Belt covers 116% of normal length

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    5,51" / 140 mm          -                  -

   - Armour deck: 0,98" / 25 mm, Conning tower: 5,51" / 140 mm

Machinery:
    Coal fired boilers, simple reciprocating steam engines,
    Direct drive, 1 shaft, 4 761 ihp / 3 552 Kw = 14,20 kts
    Range 2 400nm at 8,00 kts
    Bunker at max displacement = 825 tons (100% coal)

Complement:
    650

Cost:
    £0,525 million / $2,100 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 178 tons, 2,9%
    Armour: 1 019 tons, 16,9%
       - Belts: 397 tons, 6,6%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 385 tons, 6,4%
       - Armour Deck: 197 tons, 3,3%
       - Conning Tower: 39 tons, 0,7%
    Machinery: 1 350 tons, 22,4%
    Hull, fittings & equipment: 2 265 tons, 37,6%
    Fuel, ammunition & stores: 684 tons, 11,3%
    Miscellaneous weights: 533 tons, 8,8%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      3 467 lbs / 1 573 Kg = 54,4 x 6,0 " / 152 mm shells or 0,6 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,21
    Metacentric height 3,1 ft / 0,9 m
    Roll period: 13,7 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 100 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,29
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 2,00

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,597
    Length to Beam Ratio: 4,57 : 1
    'Natural speed' for length: 16,23 kts
    Power going to wave formation at top speed: 49 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -11,00 degrees
    Stern overhang: 6,50 ft / 1,98 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        19,95 ft / 6,08 m
       - Forecastle (18%):    18,44 ft / 5,62 m
       - Mid (50%):        17,95 ft / 5,47 m
       - Quarterdeck (17%):    18,44 ft / 5,62 m
       - Stern:        18,44 ft / 5,62 m
       - Average freeboard:    18,39 ft / 5,60 m

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 104,9%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 110,1%
    Waterplane Area: 10 831 Square feet or 1 006 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 106%
    Structure weight / hull surface area: 127 lbs/sq ft or 619 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,84
        - Longitudinal: 4,66
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is adequate
    Room for accommodation and workspaces is adequate
    Ship has slow, easy roll, a good, steady gun platform
    Excellent seaboat, comfortable, can fire her guns in the heaviest weather