Flota polska w XIX w. - monitor

Udany debiut bojowy amerykańskiego Monitora na wodach zatoki Hampton Roads 6 marca 1862 r. zwrócił uwagę całego świata na ten nietypowy okręt, do tego stopnia, że podobne jednostki zaczęły się pojawiać w wielu innych flotach, by nie szukać daleko – np. w szwedzkiej czy rosyjskiej. Nic w tym dziwnego, był to rewolucyjny dla budownictwa okrętowego i sposobów prowadzenia walki na morzu okres, w którym zmiany następowały szalenie szybko, a wszelkie nowinki było od razu podchwytywane przez innych, w nadziei na zyskanie przewagi na potencjalnym przeciwnikiem, często bez należytego weryfikowania założeń przyjmowanych dla nowo budowanych jednostek. Łatwo sobie wyobrazić, że podobnie było by także w naszej flocie. Dlatego kolejny okręt, to właśnie typowy dla lat 60-tych XIX w. monitor – okręt z niską wolną burtą oraz opancerzoną wieżą kryjącą dwa ciężkie, 170-funtowe (kal. 279 mm) działa odprzodowe. Oczywiście, dzielność morska takiej jednostki będzie pozostawiała wiele do życzenia, ale akurat w naszym przypadku nie będzie to wielką wadą – po oceanach nie będziemy tym pływać, a do obrony baz powinien się nadać.

Lipawa, polish monitor laid down 1864

Displacement:
    1 285 t light; 1 328 t standard; 1 420 t normal; 1 494 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    199,87 ft / 199,87 ft x 46,69 ft x 10,63 ft (normal load)
    60,92 m / 60,92 m x 14,23 m  x 3,24 m

Armament:
      2 - 170pdr guns in single mounts, 170lbs / 77,11kg shells, 1864 Model
      Muzzle loading guns in Coles/Ericsson turrets
      on centreline, all amidships
    Weight of broadside 340 lbs / 154 kg
    Shells per gun, main battery: 120

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    4,49" / 114 mm    153,38 ft / 46,75 m    4,04 ft / 1,23 m
    Ends:    3,50" / 89 mm      43,47 ft / 13,25 m    4,04 ft / 1,23 m
      3,02 ft / 0,92 m Unarmoured ends
      Main Belt covers 118% of normal length

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    10,0" / 254 mm    7,52" / 191 mm              -

   - Armour deck: 0,98" / 25 mm, Conning tower: 10,00" / 254 mm

Machinery:
    Coal fired boilers, simple reciprocating steam engines,
    Direct drive, 1 shaft, 397 ihp / 296 Kw = 9,00 kts
    Range 1 500nm at 7,00 kts
    Bunker at max displacement = 166 tons (100% coal)

Complement:
    115 - 150

Cost:
    £0,084 million / $0,334 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 27 tons, 1,9%
    Armour: 303 tons, 21,4%
       - Belts: 119 tons, 8,4%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 48 tons, 3,4%
       - Armour Deck: 109 tons, 7,7%
       - Conning Tower: 27 tons, 1,9%
    Machinery: 112 tons, 7,9%
    Hull, fittings & equipment: 842 tons, 59,3%
    Fuel, ammunition & stores: 135 tons, 9,5%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      1 575 lbs / 715 Kg = 14,5 x 7,1 " / 180 mm shells or 1,1 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,91
    Metacentric height 4,5 ft / 1,4 m
    Roll period: 9,2 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 8 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,00
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 0,02

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,501
    Length to Beam Ratio: 4,28 : 1
    'Natural speed' for length: 14,14 kts
    Power going to wave formation at top speed: 28 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        2,49 ft / 0,76 m
       - Forecastle (20%):    2,49 ft / 0,76 m
       - Mid (50%):        2,49 ft / 0,76 m
       - Quarterdeck (15%):    2,49 ft / 0,76 m
       - Stern:        2,49 ft / 0,76 m
       - Average freeboard:    2,49 ft / 0,76 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 41,5%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 7,5%
    Waterplane Area: 5 983 Square feet or 556 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 191%
    Structure weight / hull surface area: 129 lbs/sq ft or 632 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 1,70
        - Longitudinal: 1,01
        - Overall: 1,15
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is extremely poor
    Ship has quick, lively roll, not a steady gun platform
    Caution: Lacks seaworthiness - very limited seakeeping ability

Lipawa (1864)
Windawa (1864)
Mitawa (1865)