wtorek, 1 października 2013

Flota polska w XIX w. - monitor



Udany debiut bojowy amerykańskiego Monitora na wodach zatoki Hampton Roads 6 marca 1862 r. zwrócił uwagę całego świata na ten nietypowy okręt, do tego stopnia, że podobne jednostki zaczęły się pojawiać w wielu innych flotach, by nie szukać daleko – np. w szwedzkiej czy rosyjskiej. Nic w tym dziwnego, był to rewolucyjny dla budownictwa okrętowego i sposobów prowadzenia walki na morzu okres, w którym zmiany następowały szalenie szybko, a wszelkie nowinki było od razu podchwytywane przez innych, w nadziei na zyskanie przewagi na potencjalnym przeciwnikiem, często bez należytego weryfikowania założeń przyjmowanych dla nowo budowanych jednostek. Łatwo sobie wyobrazić, że podobnie było by także w naszej flocie. Dlatego kolejny okręt, to właśnie typowy dla lat 60-tych XIX w. monitor – okręt z niską wolną burtą oraz opancerzoną wieżą kryjącą dwa ciężkie, 170-funtowe (kal. 279 mm) działa odprzodowe. Oczywiście, dzielność morska takiej jednostki będzie pozostawiała wiele do życzenia, ale akurat w naszym przypadku nie będzie to wielką wadą – po oceanach nie będziemy tym pływać, a do obrony baz powinien się nadać.

Lipawa, polish monitor laid down 1864

Displacement:
    1 285 t light; 1 328 t standard; 1 420 t normal; 1 494 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    199,87 ft / 199,87 ft x 46,69 ft x 10,63 ft (normal load)
    60,92 m / 60,92 m x 14,23 m  x 3,24 m

Armament:
      2 - 170pdr guns in single mounts, 170lbs / 77,11kg shells, 1864 Model
      Muzzle loading guns in Coles/Ericsson turrets
      on centreline, all amidships
    Weight of broadside 340 lbs / 154 kg
    Shells per gun, main battery: 120

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    4,49" / 114 mm    153,38 ft / 46,75 m    4,04 ft / 1,23 m
    Ends:    3,50" / 89 mm      43,47 ft / 13,25 m    4,04 ft / 1,23 m
      3,02 ft / 0,92 m Unarmoured ends
      Main Belt covers 118% of normal length

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    10,0" / 254 mm    7,52" / 191 mm              -

   - Armour deck: 0,98" / 25 mm, Conning tower: 10,00" / 254 mm

Machinery:
    Coal fired boilers, simple reciprocating steam engines,
    Direct drive, 1 shaft, 397 ihp / 296 Kw = 9,00 kts
    Range 1 500nm at 7,00 kts
    Bunker at max displacement = 166 tons (100% coal)

Complement:
    115 - 150

Cost:
    £0,084 million / $0,334 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 27 tons, 1,9%
    Armour: 303 tons, 21,4%
       - Belts: 119 tons, 8,4%
       - Torpedo bulkhead: 0 tons, 0,0%
       - Armament: 48 tons, 3,4%
       - Armour Deck: 109 tons, 7,7%
       - Conning Tower: 27 tons, 1,9%
    Machinery: 112 tons, 7,9%
    Hull, fittings & equipment: 842 tons, 59,3%
    Fuel, ammunition & stores: 135 tons, 9,5%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      1 575 lbs / 715 Kg = 14,5 x 7,1 " / 180 mm shells or 1,1 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,91
    Metacentric height 4,5 ft / 1,4 m
    Roll period: 9,2 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 8 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,00
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 0,02

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,501
    Length to Beam Ratio: 4,28 : 1
    'Natural speed' for length: 14,14 kts
    Power going to wave formation at top speed: 28 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): 0,00 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        2,49 ft / 0,76 m
       - Forecastle (20%):    2,49 ft / 0,76 m
       - Mid (50%):        2,49 ft / 0,76 m
       - Quarterdeck (15%):    2,49 ft / 0,76 m
       - Stern:        2,49 ft / 0,76 m
       - Average freeboard:    2,49 ft / 0,76 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 41,5%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 7,5%
    Waterplane Area: 5 983 Square feet or 556 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 191%
    Structure weight / hull surface area: 129 lbs/sq ft or 632 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 1,70
        - Longitudinal: 1,01
        - Overall: 1,15
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is excellent
    Room for accommodation and workspaces is extremely poor
    Ship has quick, lively roll, not a steady gun platform
    Caution: Lacks seaworthiness - very limited seakeeping ability

Lipawa (1864)
Windawa (1864)
Mitawa (1865)

12 komentarzy:

  1. Armia wyraża zainteresowanie nową zabawką floty i, w oparciu o starą przyjaźń między rodzajami wojsk, prosi o zbudowanie monitora do wsparcia działań na wybrzeżu. Jednostka powinna być uzbrojona w co najmniej 4 działa. Jeśli nasza prośba nie zostanie spełniona, urządzimy przed budynkiem Admiralicji ćwiczenia artylerii i będziemy tłuc, aż nie zostanie w nim ani jedna szyba.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A z kim to zamierzacie tak dzielnie walczyć na wybrzeżu? I dlaczego akurat cztery działa. A dwa monitory z dwoma działami każdy to nie mogą być? Podobno dwa razy dwa jest cztery (mówię podobno, bo nie chce mi się tego sprawdzać).
      Jak już, to powinniście postulować budowę mniejszych okrętów, aby mogły wpływać w górę Wisły czy Niemna, tam by się pewnie też wojskom lądowym wsparcie przydało.

      Usuń
  2. Niech się armia nie martwi, flotylla rzeczna też jest w planach :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Potencjalnych wrogów jest tylu, ile na świecie państw i niepaństwowych organizacji zbrojnych (terroryzm nie jest wynalazkiem z roku 2001). Już ustaliliśmy, że najbardziej prawdopodobnym (i groźnym) są Prusy. Środki łączności w 2. połowie XIX wieku były jeszcze prymitywne, dlatego wolę mieć jeden większy okręt niż dwa mniejsze. Chyba że podejmiesz się Aleksandrze roli gońca.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mogę być gońcem, ale wpław ganiał po morzu nie będę. Proszę o zgrabny okręcik i minimum 30 węzłów, czyli trzeba wynaleźć Turbinię kilkadziesiąt lat wcześniej. A jak nie, to proszę zatrudnić gołębie.

      Usuń
    2. Mamy więc zamówienie na kolejną jednostkę: szybki kuter do zadań łącznikowych. Zwolnijmy, bo przepracowani stoczniowcy zażądają podwyżki albo założą jakiś związek.

      Usuń
    3. Słusznie. Bo dopiero się narobi... I przyznaję, że z tymi 30w to trochę przesadziłem, ale może koło 20 dało by się coś wymyśleć.

      Usuń
  4. Będzie tez dwuwieżowiec, już mam go przed oczyma wyobraźni. ale chyba w postaci czegoś raczej na kształt niedużego pancernika wieżowego, niż monitora..

    OdpowiedzUsuń
  5. Oczekuję od monitora raczej wsparcia w bitwie niż ostrzału fortyfikacji wroga, stąd pomysł większej liczby dział mniejszego wagomiaru.

    OdpowiedzUsuń
  6. Wsparcie w bitwie zapewni flotylla rzeczna - mam już narysowane dwie jednostki, wkrótce się powinny pojawić na blogu. Ale uprzedzam że to mikrusy - niestety limitują nas tu parametry naszych rzek..
    A co do okrętu łącznikowego - 30 w. jeszcze długo będzie poza zasięgiem, ale jakąś 20-węzłowa jednostkę być może dało by się wysmażyć, ale ze względów technologicznych - na pewno nie wczesniej niż w latach 70-tych.
    de Villars

    OdpowiedzUsuń
  7. Podtrzymuję swój pomysł morskiego monitora przeznaczonego do ostrzału wybrzeża. Wiem, że to okręt bardzo wyspecjalizowany, mający wpływ na sytuację na lądzie na odległość kilkuset metrów, w optymalnych warunkach kilku kilometrów od brzegu. Ale uważam, że może rozstrzygnąć ewentualną bitwę pod Lipawą. A kiedy zdobędziemy panowanie na morzu, nasz monitor będzie pływał wzdłuż wrogiego wybrzeża i niszczył wszystko, co ma jakąś wartość dla nieprzyjaciela.

    OdpowiedzUsuń
  8. Przypuśćmy że Polska kupiła od USA po wojnie secesyjnei działa 20 calowe , i zbudowano nasz odpowiednik Puritana : 4 działa w dwóch wieżach rozmieszczonych diagonalnie ,potężny pancerz ,mało nadbudówek , niska prędkość .Co wy no to ?

    OdpowiedzUsuń