Mały pancernik francuski - 25.07.2012

Na przełomie XIX i XX w. we flocie francuskiej popularna była koncepcja małego pancernika. Wywodzono ją z faktu, iż mimo wielkich nakładów finansowych flota francuska nie jest w stanie przeciwstawić Royal Navy (postrzeganej ówcześnie wciąż jako główny potencjalny rywal) porównywalnej ilości okrętów. Raport otwarcia nowego ministra marynarki Lanessana z 1899 r. wskazywał, iż niemal 90 okrętom pancernym Royal Navy flota francuska jest w stanie przeciwstawić jedynie 22 jednostki! Stąd pomysł, aby budować okręty mniejsze (a przez to tańsze), za to w większej ilości. Jednostkowo były by one oczywiście słabsze w stosunku do pancerników brytyjskich, ale w warunkach gdy Royal Navy była siłą rzeczy rozproszona i można było by uzyskać przewagę ilościową w danym starciu, mogło by to nie mieć decydującego znaczenia. Ponadto, chodziło by o i tak o coś w rodzaju dużych okrętów obrony wybrzeża, więc świadomie można by poświęcić cześć charakterystyk okrętów (z których Royal Navy, mająca za zadanie zapewnić panowanie Wielkiej Brytanii na wszystkich oceanach nie mogła zrezygnować – jak zasięg, duża dzielność morska, komfort załogi) na rzecz ich walorów bojowych sensu stricte, takich jak pancerz czy uzbrojenie – oczywiście wszystko to relatywnie do wielkości okrętów. Innymi słowy, można sobie wyobrazić, że dało by się zbudować okręt mniejszy, zachowujący tylko część charakterystyk wymaganych dla jednostki pełnomorskiej, mogący się mierzyć z większymi jednostkami wroga. Na pomoc przychodzą tu też walory francuskiego działa kal. 274 mm, które było w stanie oddać strzał ok. 3 razy na minutę – co powoduje że w ciągu minuty wysyła w stronę wroga ok. 789 kg pocisków. Dla porównania – brytyjskie 12-calówki, zamontowane na typie Majestic miały szybkostrzelność 0,85 strz./min., a na typie Canopus – 0,75 strz./min., co pozwalało teoretycznie w ciągu minuty wystrzelić odpowiednio 328 i 290 kg pocisków na działo. 

W rzeczywistości podjęto we Francji próbę zbudowania takiej jednostki – był nią eksperymentalny mały pancernik Henri IV. Ten akurat był wybitnie nieudany – miedzy innymi ze względu na kuriozalnie niską wolną burtę (a raczej jej brak) w części rufowej, ale za to przynosił ważną innowację – jako jedna z pierwszych jednostek w historii (w tym względzie wyprzedzał go tylko rosyjski, ale francuskiej budowy, Cesariewicz), miał ciągłą wzdłużną gródź przeciwtorpedową, co w przyszłości miało stać się standardem dla pancerników.

A oto moja propozycja małego pancernika dla Marynarki Wojennej Francji (nieskromnie dodam, że chyba bardziej udana niż Henri IV:-) )

 

Colbert, french light battleship laid down 1900 (Engine 1901)

Displacement:
    7 744 t light; 8 126 t standard; 8 755 t normal; 9 258 t full load

Dimensions: Length overall / water x beam x draught
    329,59 ft / 329,59 ft x 72,34 ft x 22,51 ft (normal load)
    100,46 m / 100,46 m x 22,05 m  x 6,86 m

Armament:
      2 - 10,79" / 274 mm guns in single mounts, 627,65lbs / 284,70kg shells, 1900 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on centreline ends, evenly spread
      2 - 10,79" / 274 mm guns in single mounts, 627,65lbs / 284,70kg shells, 1900 Model
      Breech loading guns in turrets (on barbettes)
      on side, all amidships
      8 - 5,43" / 138 mm guns in single mounts, 80,19lbs / 36,37kg shells, 1900 Model
      Quick firing guns in casemate mounts
      on side, all amidships, 2 raised mounts - superfiring
      9 - 1,85" / 47,0 mm guns in single mounts, 3,17lbs / 1,44kg shells, 1900 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on side, evenly spread, 7 raised mounts
      8 - 1,46" / 37,0 mm guns in single mounts, 1,55lbs / 0,70kg shells, 1900 Model
      Quick firing guns in deck mounts
      on centreline, evenly spread, all raised mounts
    Weight of broadside 3 193 lbs / 1 448 kg
    Shells per gun, main battery: 108

Armour:
   - Belts:        Width (max)    Length (avg)        Height (avg)
    Main:    11,0" / 280 mm    148,46 ft / 45,25 m    8,63 ft / 2,63 m
    Ends:    4,02" / 102 mm    119,95 ft / 36,56 m    6,50 ft / 1,98 m
      61,19 ft / 18,65 m Unarmoured ends
    Upper:    6,69" / 170 mm    115,42 ft / 35,18 m    7,58 ft / 2,31 m
      Main Belt covers 69% of normal length
      Main belt does not fully cover magazines and engineering spaces

   - Torpedo Bulkhead:
        1,46" / 37 mm    222,47 ft / 67,81 m    14,70 ft / 4,48 m

   - Gun armour:    Face (max)    Other gunhouse (avg)    Barbette/hoist (max)
    Main:    11,0" / 280 mm    7,24" / 184 mm        10,8" / 274 mm
    2nd:    11,0" / 280 mm    7,24" / 184 mm        10,8" / 274 mm
    3rd:    7,68" / 195 mm          -                  -
    4th:    0,51" / 13 mm          -                  -

   - Armour deck: 1,85" / 47 mm, Conning tower: 10,79" / 274 mm

Machinery:
    Coal fired boilers, complex reciprocating steam engines,
    Direct drive, 3 shafts, 9 969 ihp / 7 437 Kw = 17,50 kts
    Range 5 000nm at 10,00 kts
    Bunker at max displacement = 1 131 tons (100% coal)

Complement:
    452 - 588

Cost:
    £0,821 million / $3,284 million

Distribution of weights at normal displacement:
    Armament: 399 tons, 4,6%
    Armour: 2 968 tons, 33,9%
       - Belts: 1 172 tons, 13,4%
       - Torpedo bulkhead: 176 tons, 2,0%
       - Armament: 940 tons, 10,7%
       - Armour Deck: 581 tons, 6,6%
       - Conning Tower: 99 tons, 1,1%
    Machinery: 1 534 tons, 17,5%
    Hull, fittings & equipment: 2 843 tons, 32,5%
    Fuel, ammunition & stores: 1 011 tons, 11,5%
    Miscellaneous weights: 0 tons, 0,0%

Overall survivability and seakeeping ability:
    Survivability (Non-critical penetrating hits needed to sink ship):
      9 520 lbs / 4 318 Kg = 15,2 x 10,8 " / 274 mm shells or 2,0 torpedoes
    Stability (Unstable if below 1.00): 1,20
    Metacentric height 4,3 ft / 1,3 m
    Roll period: 14,6 seconds
    Steadiness    - As gun platform (Average = 50 %): 68 %
            - Recoil effect (Restricted arc if above 1.00): 0,33
    Seaboat quality  (Average = 1.00): 1,37

Hull form characteristics:
    Hull has a flush deck
    Block coefficient: 0,571
    Length to Beam Ratio: 4,56 : 1
    'Natural speed' for length: 18,15 kts
    Power going to wave formation at top speed: 53 %
    Trim (Max stability = 0, Max steadiness = 100): 50
    Bow angle (Positive = bow angles forward): -7,50 degrees
    Stern overhang: 0,00 ft / 0,00 m
    Freeboard (% = measuring location as a percentage of overall length):
       - Stem:        14,86 ft / 4,53 m
       - Forecastle (19%):    14,86 ft / 4,53 m
       - Mid (50%):        14,86 ft / 4,53 m
       - Quarterdeck (18%):    14,86 ft / 4,53 m
       - Stern:        14,86 ft / 4,53 m
       - Average freeboard:    14,86 ft / 4,53 m
    Ship tends to be wet forward

Ship space, strength and comments:
    Space    - Hull below water (magazines/engines, low = better): 126,6%
        - Above water (accommodation/working, high = better): 106,3%
    Waterplane Area: 16 971 Square feet or 1 577 Square metres
    Displacement factor (Displacement / loading): 95%
    Structure weight / hull surface area: 120 lbs/sq ft or 587 Kg/sq metre
    Hull strength (Relative):
        - Cross-sectional: 0,89
        - Longitudinal: 2,62
        - Overall: 1,00
    Hull space for machinery, storage, compartmentation is cramped
    Room for accommodation and workspaces is adequate
    Good seaboat, rides out heavy weather easily